مباني انديشه‌هاي تربيتي فارابي

The Principles of Farabiʹʹs Educational Thought

فارابي در تبيين انديشه‌هاي تربيتي خود با الهام از مباني دين اسلام، انسان را موجودي از خدا و عايد به سوي خدا مي‌داند. با توجه به آنكه وي معتقد است اخلاق تغيير‌پذير و در نتيجه، امري اكتسابي است و از سويي، هيچ فضيلتي براي انسان فطري و طبيعي نيست، و در فطرت هيچ انساني از ابتداي خلقتش كمال وجود ندارد، در نتيجه، همه افراد را براي رسيدن به سعادت و كمال نيازمند به تعليم و تربيت به واسطه افعال ارادي مي‌داند. وي تحصيل فضايل مختلف را از دو طريق «تعليم» براي ايجاد فضايل نظري، و «تاديب» براي ايجاد فضايل اخلاقي و عملي دانسته و طريق دستيابي به سعادت را شناخت سعادت و عوامل آن، خواست و اراده، و عمل معرفي مي‌كند. انديشه‌هاي تربيتي فارابي تحت تاثير ديدگاه فلسفي وي بوده و تا حدي انتزاعي است، از اين‌رو به نظر مي‌رسد چنين ديدگاهي آرمان‌گرايانه و تا حدي دست نايافتني باشد.

In his educational thought Farabi, inspired by the principles of Islam, believes that man is created by and return to God. Farabi, who believes that ethics is variable and so it is considered as something acquired, no virtue that man has is innate and no man is born perfect, holds that no one can attain happiness and perfection without receiving education through voluntary actions. He proposes two ways to acquire various virtues; the first is receiving "education" for accomplishing theoretical virtues and the second is "disciplinary action" for accomplishing moral and practical virtues. He maintains that if one wants to achieve happiness one should know what happiness, is what the factors of happiness are, and what action to take. Farabiʹs educational thought is influenced by his own philosophical approach, which is more or less abstract. Therefore, this idea seems idealistic and rather unattainable.