تبيين مالكيت روس‌ها در سه شهر رشت، تبريز و استرآباد 1318-1340 ق./ 1900- 1921 م.

Illumination of the Ownership of Russians in Three Cities: Rasht, Tabriz and Astarabad (1900 – 1921)

در طول تاريخ، ايران همواره مورد تهاجم دولت‌هاي خارجي از جمله روسيه بوده است. همزمان با ورود نيروهاي روسيه به ايران و راه‌اندازي كنسولگري در شهر‌هاي شمالي از جمله رشت، تبريز و استرآباد، دامنه نفوذ خود را در ايران گسترش دادند. روس‌ها‌ در نقاط ياد شده، قدرت را در دست داشتند و در امور داخلي شهر دخالت مي‌كردند. به طوري كه قدرت واقعي در دست آن‌ها بود و حتا گاهي حاكم شهر را خود انتخاب مي‌كردند. بتدريج روس‌ها در صدد تصرف املاك و زمين‌هاي مردم برآمدند. آن‌ها بسياري از اين املاك را خريداري يا اجاره مي‌كردند؛ تا آن جا كه بيش‌تر املاك مرغوب آن مناطق به تصرف شهروندان روسيه در آمده بود. تا جنگ جهاني اول، اداره روس ساز وكارهاي لازم را براي تملك اراضي در آن مناطق، در پيش گرفته بود. اما با انقلاب اكتبر 1917 روسيه، روند مزبور بسياركندگرديد و دست‌اندازي روس‌ها به اراضي و سرزمين‌ها، پايان پذيرفت. اين مقاله، بر آن است تا به بررسي چگونگي مالكيت روس‌ها و خريد و فروش اراضي به دست آن‌ها در سه شهر رشت، تبريز و استرآباد در طي سال‌هاي 1900تا 1921م. /1318 تا 1340ق. بپردازد و به روش توصيفي- تحليلي و با تكيه بر منابع كتابخانه‌اي و اسنادي، به تبيين جوانب مختلف اين مسيله بپردازد.

Throughout history, Iran has always been invaded by foreign countries such as Russia. Simultaneous with the entrance of Russian forces to Iran and opening consulates in northern cities of Iran such as Rasht, Tabriz and Astarabad by them, the Russians expanded their range of influence in Iran. Russians took the power in these regions and interfered in internal affairs of cities. In fact the real power was in their hands and they even sometimes chose the ruler of cities themselves. Russians gradually started to seize the real estate and lands of people. They bought or rented a large part of this real estate. Most of the valuable real estate of these regions was occupied by the Russians. Until the First World War, the Russian administration had special mechanisms for possessing the lands of these regions but after the 1917 Russian Revolution, the mentioned mechanisms stopped and the occupation of lands by the Russians was terminated. This article aims to study the ownership of the Russians and buying and selling lands by them in three cities i.e. Rasht, Tabriz and Astarabad from 1900 to 1921. The research uses a descriptive-analytic method and relies on library resources and some records to illuminate the different aspects of this issue.