تخمين منطقه‌اي عملكرد گندم ديم با استفاده از داده‌هاي بارندگي

Regional Estimation of Rainfed Wheat Yield Based on Precipitation Data

تغييرات شديد در وضع هوا و اقليم موجب تغييرات عمده در ميزان بازده محصول مي‌شود. تحقيقات بسياري در زمينه نقش هر يك از عناصر جوي روي عملكرد و اجزا عملكرد توسط پژوهش گران مختلف با ديدگاه هواشناسي كشاورزي انجام پذيرفته است. بررسي روابط بين محصول و عوامل جوي موضوعي است كه از گذشته مورد توجه پژوهش-گران بوده است و امروزه از چنين روابطي براي پيش‌بيني عملكرد استفاده مي‌شود. در پژوهش حاضر كه بر روي واحدهاي شهرستان استان قزوين طي يك دوره آماري 11 ساله بين سال‌هاي 1371 تا 1381 انجام شده است، تاثير مقدار بارش در مقاطع زماني مختلف بر عملكرد گندم ديم مورد بررسي قرار گرفته است. به اين صورت كه بر اساس داده‌هاي بارش روزانه ايستگاه‌هاي هواشناسي موجود در منطقه ضمن تهيه نقشه‌هاي هم بارش و استفاده از نقشه‌هاي كاربري اراضي در محيط GIS، مقدار بارش روي واحدهاي زراعي شهرستان هاي مورد مطالعه محاسبه گرديد. در مرحله بعد، در طول فصل رشد گندم، مقدار بارندگي طي دوره‌هاي مشخص از فصل رشد گندم به صورت متغير تعريف گرديد. به اين ترتيب جمعاً 76 متغير بارش تعريف شد و همبستگي بين ميزان عملكرد و اين متغيرها در هر شهرستان تحت آزمون قرار گرفت. بررسي نشان مي‌دهد كه متغيرهايي كه مجموع بارش شش ماه اول سال زراعي را تا 20 روز بعد از آن شامل بودند بهترين همبستگي را براي بيان تغييرات عملكرد با بارش عايد مي‌سازند

Severe variations of the weather condition can greatly affect crop yield. Many researches have been done to determine the role of different atmospheric variables on crop yield, from agrometeorological view point. These studies have resulted in relationships that are being used to predict the crop yield based on atmospheric data. In the present study, the effect of precipitation amount on rainfed wheat yield is studied at farm units in an eleven years period between 1992 to 2002 in the province of Ghazvin. The isohyte maps of the region is produced, based on the daily precipitation data from all the meteorological stations. The land-use map of the region is, then, used in the GIS environment to estimate precipitation amount in each farm unit of different cities of the porovince. Precipitation amounts during different stages of the growing season of wheat were also estimated. This resulted in 76 precipitation variables. The correlation between the rainfed wheat yield and verified 76 precipitation variables were tested. The results indicate that the precipitation variables which contain the total precipitation of the fiest six months of water year (October- March) and twenty days ofterward, suggests the best correlation between the wheat yield and precipitation. Investigation shows that the variables which includes the total amount of precipitation during the first 6 month Agricultural year plus 20 days after make the highest correlation to demonstrate the variation of yield via precipitation.