بررسي امكان توليد قارچ هاي صدفي Pleurotus Spp. روي بسترهاي قابل دسترس در شرايط روستايي

Study on Cultivation of Oyster Mushrooms (Pleurotus Spp.) on Available Substrate in Rural Condition

به منظور امكان استفاده از بسترهاي ارزان قيمت و قابل دسترس براي توليد قارچ خوراكي در مناطق روستايي، گونه‌هاي قارچ صدفي شامل Pleurotus florida، P. sajor-caju و P. flabellatus روي بسترهاي كاه جو، كاه عدس و سبوس برنج در شرايط روستايي كشت شدند. آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار و در فصول بهار، تابستان، پاييز و زمستان انجام شد. براي تهيه كشت خالص و نيز تكثير ميسليوم خالص قارچ ها از محيط كشت PDA و در تهيه اسپان قارچ‌ها از دانه‌هاي پخته شده گندم استفاده گرديد. به منظور ضد عفوني بسترهاي مورد استفاده قارچ‌كش كاربندازيم و محلول فرمالين به كار رفت. بر اساس نتايج، محصول توليد شده هر سه گونه قارچ صدفي مورد مطالعه در كشت بهاره، تابستانه و پاييزه روي بسترهاي كاه جو و عدس عملكرد قابل قبولي داشته ولي اين قارچ‌ها روي بستر سبوس برنج عملكرد بالايي نداشته و از نظر محصول توليد شده با ساير بسترها اختلاف معني‌داري نشان دادند. در اين پژوهش بيشترين عملكرد در كشت بهاره مربوط به گونه‌هاي P. flabellatus روي بستر كاه عدس(3600 گرم در هر كيسه دو كيلوگرمي بستر) و P. florida روي بستر كاه عدس و كاه جو به ترتيب با ميانگين توليد 3321 و 2981 گرم در هر كيسه بوده است. در كشت تابستانه و پاييزه عملكرد هر سه گونه قارچ صدفي كمتر از كشت بهاره بود به طوري كه حداكثر توليد در كشت تابستانه مربوط به گونه P. flabellatus روي بستر كاه عدس (2926گرم) و در كشت پاييزه مربوط به گونه P. florida با ميانگين توليد 3450 گرم روي بستر كاه جو بوده است. در كشت زمستانه به دليل وجود سرما و اثر روي رشد ميسليومي قارچ، هر سه گونه قارچ عملكرد قابل قبولي نداشته و بالاترين ميزان توليد مربوط به گونه P. flabellatus روي بستر كاه جو با ميانگين توليد 293 گرم در هر كيسه بوده كه با محصول توليد شده در ساير فصول اختلاف چشم گيري را نشان مي‌دهد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه در شرايط روستايي مي توان با استفاده از بسترهاي ارزان قيمت، قارچ‌هاي صدفي را كه منبع مهمي از پروتيين بدون كلسترول هستند توليد نمود.

In order to Evaluate cheap and available substrates for oyster mushroom cultivation under rural conditions, three species of the mushrooms namely, Pleurotua florida, P. flabellatus and P. sajor-caju were grown on barley straw, lentil straw and rice bran under rural condition in spring, summer, autumn and winter seasons, adopting complete randomized block design with 9 treatments and 3 replications. Pure cultures of the mushrooms were grown and maintained on PDA medium. Spawns were prepared using boiled sterilized wheat seeds inoculated with pure culture of mushrooms. The substrates of mushroom production were chemically disinfected using carbendazim fungicide and formalin. All of the three mushrooms species yields good on barley and lentil straw in spring, summer and autumn cultivations, but the yields of rice bran substrate in all seasons were significantly lower than the other substrates. The highest yield (3600 g/ bag containing tow Kg of substrate) obtained from, P. flabellatus on lentil straw and the yield of P. florida on lentil and barley straw were 3321 and 2981 g/ bag, respectively in spring cultures. The yields of summer and autumn cultivation of the mushrooms were lower than the spring ones. The maximum yield of summer culture (2926 g/bag) obtained from P. flabellatus on lentil straw and the maximum autumn yield (3450 g/bag) recorded in P. florida on barley straw. The yields of winter cultivation were very much lower than that of the other season’s yields. The highest yield of winter cultures (293 g/bag) recorded from P. flabellatus on barley straw which is far lower than other seasons yields. So, it is possible to economically grow the oyster mushrooms as an important low cholesterol protein source under rural condition on cheap and available substrates