توزيع فسفر و روي در اندام ها و در مراحل مختلف رشد گندم در مزرعه

به منظور تعيين زمان بيشترين نياز گندم زمستاني (L. Triticum aestivum) به كود فسفري و چگونگي توزيع فسفر و روي در اندام هاي مختلف گندم رقم شيراز در مراحل مختلف رشد در شرايط مزرعه، نمونه هايي از اندام هاي مختلف گياه در هفت مرحله رشد گياه (از انتهاي پنجه زني تا رسيدن كامل دانه) جمع آوري و مقدار فسفر و روي آنها اندازه گيري شد. نمونه خاك محل رشد گياه نيز همزمان برداشته شد و براي همان عناصر مورد تجزيه قرار گرفت. نمونه برداري از سه قطعه مزرعه 5 هكتاري در سال زراعي 87-1386 انجام شد. نتايج نشان داد كه غلظت فسفر و روي در اندام هوايي از انتهاي مرحله پنجه زني تا مرحله رسيدن كامل دانه كاهش يافت. غلظت فسفر و روي در برگ پرچم و شاخساره از مرحله شيري شدن تا رسيدن كامل دانه (مرحله 7 تا 9 رشد) كاهش يافت در حالي كه در سنبله افزايش يافت. در اين تحقيق بين غلظت فسفر يا روي در گياه و خاك در مراحل مختلف رشد رابطه معني داري مشاهده نشد. شباهت تغييرات فسفر و روي در برگ پرچم و شاخساره نشان داد كه غلظت فسفر و روي برگ پرچم (اغلب به عنوان تجزيه غير تخريبي) مي تواند به عنوان شاخص مناسبي براي ارزيابي وضعيت تغذيه اي گياه گندم زمستاني در شرايط مزرعه استفاده شود.

In order to determine the time of maximum demand of winter wheat (Triticum aestivum L.) to phosphorous fertilizers and P and zinc (Zn) distribution in different parts of wheat at various growth stages and study their relation to the contents of these elements in soil P and Zn under field conditions, samples were collected from different parts of the plants at seven growth stages (i.e., the end of tillering to the complete seed ripening) and analyzed for P and Zn. Soil under the plants were also sampled, simultaneously, and analyzed for the same nutrients. The experimental plots consisted of three 5-ha fields located at Bajgah Experiment Station, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran (52? 32? E, 29? 36? N, 1810 m above mean sea level). Samples were taken during 2007-2008. Shoot P and Zn concentrations decreased as the growth proceeded from the end of tillering to the complete seed ripening stage. Phosphorus and Zn concentrations of flag leaf and stem increased from milk development toward complete seed ripening (stages 7 to 9), whereas those of spickle increased. Certain relation between soil and plant P or Zn was not found in the present study. The similarity of the P and Zn changes in flag leaf and stem suggests that flag leaf concentration of P and Zn (i.e., an almost non destructive analysis) can be used for evaluation of nutritional status of winter wheat plants under the field conditions.