بررسي توزيع شكل هاي مختلف روي و ارتباط آن ها با ويژگي هاي خاك در شماري از خاك هاي آهكي استان لرستان

روي يك عنصر غذايي ضروري گياه است. اطلاع از توزيع روي بين شكل هاي شيميايي مختلف براي درك واكنش هاي شيميايي اين عنصر در خاك و توسعه روش هاي آزمون خاك آن اهميت دارد. مطالعه حاضر به منظور به‌دست آوردن اطلاعاتي در زمينه توزيع روي در 20 نمونه از خاك-هاي آهكي استان لرستان، با استفاده از روش عصاره گيري دنباله اي در استخراج شكل هاي مختلف روي در اين خاك ها انجام شد و رابطه شكل ها با يكديگر و با ويژگي هاي خاك به دست آمد. ميزان كل روي 25/45 تا 35/115 ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك به دست آمد. به طور متوسط روي متصل به كربنات ها 35/0، محلول + تبادلي 41/0، متصل به اكسيدهاي آهن بي شكل 79/0، متصل به مواد آلي 03/3، متصل به اكسيدهاي آهن متبلور 97/3 و تتمه 43/91 درصد مجموع شكل هاي اندازه گيري شده را تشكيل مي داد. ضريب هم بستگي درصد كربنات كلسيم با تمام شكل هاي روي (به استثناي روي متصل به مواد آلي) منفي بود و با شكل هاي محلول + تبادلي، متصل به اكسيدهاي آهن بي شكل و كريستالي معني دار بود. رابطه مقدار فسفر قابل جذب با شكل هاي متصل به اكسيدهاي آهن بي شكل و كريستالي و تتمه معني دار به دست آمد. هم بستگي درصد مواد آلي با شكل متصل به مواد آلي، منفي و معني دار بود. روي عصاره گيري شده با DTPA با شكل هاي روي متصل به اكسيدهاي آهن بي شكل و كريستالي و تتمه هم بستگي معني دار نشان داد. برخي شكل هاي روي بين خود داراي هم بستگي معني داري بودند كه احتمالاً بيانگر وجود يك رابطه پويا بين آن شكل ها در خاك مي باشد.

Zinc (Zn) is an essential plant nutrient. Knowledge about distribution of Zn between its different chemical forms is useful in understanding the chemistry of this element in soil and also in development of soil testing procedures. The present study was conducted to obtain such information about distribution of zinc forms in 20 soil samples of Lorestan province by the use of a sequential extraction procedure to extract different zinc forms in these soils and determination of relations between those and some of soil properties. The percentages of distribution of Zn forms with respect to sum of obtained forms were 0.35 for carbonated bound, 0.41 for exchangeable + water soluble, 0.79 for amorphous Fe-oxide bound, 3.03 for organic bound, 3.97 for crystalline Fe-oxide bound and 91.43 for residual (Mnox bound form was not detected and ignored). Correlation coefficient of equivalent carbonate calcium percent was negative with all the Zn forms (with the exception of organic bound) but with exchangeable + water soluble and Fe-oxides bound was significant.The relation between the available P with Fe-oxides bound and residual form obtained significant. The correlation of organic matter percent of soils with organic bound form was negative and significant. The extractable Zn with DTPA also showed significant correlations with Fe-oxides bound and residual Zn forms. There were significant correlations between some of Zn forms and this result probably showed the existence of a dynamic relationship between them in the soils.