بررسي آزمايشگاهي ﺗﺄثير زيوليت بر رفتار خاك هاي شاليزاري منطقه گيلان در مراحل بروز ترك در حالت آبياري تناوبي

برنج را مي توان در خاك هاي مختلفي كاشت ولي خاك با بافت سنگين با نفوذپذيري كم براي رشد و نمو آن مناسب تر از انواع ديگر بافت خاك است. فرض بر اين است كه وجود زيوليت در خاك مي تواند در حفظ رطوبت و جلوگيري از بروز ترك در خاك موثر باشد. به منظور بررسي اثر زيوليت بر وضعيت رطوبتي و خواص هيدروليكي خاك هاي شاليزاري استان گيلان، فاكتور زيوليت در چهار سطح (صفر، 8، 16، 24 تن در هكتار) در پنج مرحله رطوبتي خاك (اشباع، ظهور ترك مويين، ترك نهايي، بازگشت از ترك نهايي به ترك مويين، از بين رفتن ترك) در سه تكرار به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در يك بافت خاك (رس سيلتي) به عنوان بافت غالب منطقه گيلان در شرايط آزمايشگاهي در موسسه تحقيقات برنج كشور اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه با افزدون زيوليت، رطوبت در مرحله اشباع تغيير چنداني نكرد، حال آنكه با اضافه كردن زيوليت ذخيره رطوبتي در مرحله ترك مويين تا 7 درصد و در مرحله ترك نهايي به ميزان 17 درصد افزايش يافته است. بعد از يك سيكل خشك و تر شدن، مقدار رطوبت و وزن مخصوص ظاهري به مقدار اوليه خود باز نگشت. همچنين حجم آماس در روند تر شدن خاك به مراتب كمتر از ميزان حجم نشست در روند خشك شدن خاك بود و خاك به حجم اوليه خود باز نگشت. همچنين نتايج نشان داد كه اثر زيوليت بر حجم آب مصرفي نيز در سطح آماري 5% معني دار گرديده است.

Rice can be cultivated in various soils but soil with heavy texture and low permeability is more appropriate for its growth than other types of soil texture. It’s assumed that existence of zeolite in soil can be effective for moisture retention and avoiding of occurrence of crack in soil. In order to investigation of the effect of zeolite on moisture status and hydraulic properties of Guilan province’s paddy’s soils, zeolite factor was conducted in four levels (0, 8, 16, 24 tons per ha) in five stages of soil moisture (saturation, appearance of capillary crack, final crack, returning from final crack to capillary crack, destruction of crack) in three replications as factorial based on complete randomized block design in a soil texture (Silty clay) as the dominant texture in Guilan area in Iran’s Rice Research Institute. Results showed that moisture in saturation stage did not change much by adding zeolite, while in capillary crack stage, moisture storage has increased to 7% and in final crack stage, it has increased to 17 %. So you see, after a cycle of dry and wet, the amount of moisture and bulk density has not turned back to its primitive amount, also the volume of inflammation in soil’s moistening trend is far lower than the volume of subsidence in soil’s drying trend and the soil has not turned back to its primitive volume. Finally, the effect of zeolite on the volume of consumable water has been significant at five percent statistical level.