بررسي ميزان آشنايي و استفاده‌ي كتابداران دانشگاه‌‌هاي علوم پزشكي شهر تهران از امكانات كاربردي تار جهانگستر (وب) در خدمات كتابخانه‌اي

Evaluation of Medical Librarians’ Knowledge about New Web Technologies and Their Application in Library Services

مقدمه: در عصر اطلاعات، ارايه‌ي خدمات كتابخانه‌اي يكپارچه و سرويس‌دهي به جامعه‌ي نيازمند اطلاعات، مستلزم آشنايي كتابداران با وب و نحوه‌ي به كارگيري آن، امكانات كاربردي و تكنولوژي‌‌هاي جديد آن است. اين پژوهش با هدف بررسي ميزان آشنايي و استفاده‌ي كتابداران حوزه‌ي علوم پزشكي سطح شهر تهران با تار جهانگستر (وب) در خدمات كتابخانه‌اي در سال 1388، انجام شده است. روش بررسي: مطالعه‌ي حاضر، از نوع پيمايشي- توصيفي بود. جامعه‌ي آماري اين پژوهش شامل كليه‌ي كتابداران شاغل در كتابخانه‌ي مركزي و كتابخانه‌هاي تابعه‌ي سه دانشگاه تيپ يك سطح شهر تهران شامل دانشگاه علوم پزشكي تهران، ايران و شهيد بهشتي در سال 1388 بود. تعداد 70 نفر از جامعه‌ي مورد پژوهش با استفاده از فرمول استاندارد تعيين حجم نمونه به صورت تصادفي انتخاب و در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسش‌نامه‌ي حاوي سوالات بسته و باز بود كه روايي و پايايي آن به تاييد صاحب‌نظران رسيد. داده‌هاي به دست آمده بعد از ورود به كامپيوتر توسط نرم‌افزار SPSS و روش‌هاي آماري مناسب مانند مقياس ليكرت مورد تجزيه وتحليل قرارگرفتند. يافته‌ها: از بارزترين يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: بيش از نيمي از كتابداران با امكانات معمول وب مانند مرورگرهاي اينترنت، موتورهاي جستجو و گروه‌هاي بحث آشنايي دارند، اما حدود 34 درصد از آن‌ها (03/1 از 3 در مقياس ليكرت) با امكانات وب 2 مانند Padcast، Wikis، شبكه‌هاي اجتماعي و (Really Simple Syndication) RSS آشنا هستند. در نهايت حدود 41 درصد كتابداران از امكانات كاربردي وب‌‌‌هاي نسل جديد در سرويس‌دهي به كاربران كتابخانه‌ها استفاده مي‌كردند. نتيجه‌گيري: ميزان آشنايي كتابداران با وب، به خصوص وب‌هاي نسل جديد وامكانات آن، پايين است. ميزان استفاده‌ي كتابداران از وب جهت خدمت رساني به مراجعين چشم‌گير نيست. برگزاري دوره‌هاي بازآموزي و حين خدمت با موضوع وب،ترغيب كتابداران حوزه‌ي علوم پزشكي نسبت به شناخت وب و به كارگيري آن در خدمات كتابخانه‌اي، از مواردي است كه لازم است به آن‌ها پرداخته شود. واژه‌‌هاي كليدي: كتابداران؛ كتابخانه‌هاي پزشكي؛ اينترنت؛ خدمات كتابخانه‌اي.

users, librarians need to be knowledgable about new Web technologies and their applications in library services, especially in medical areas. This study investigates the level of knowledge and and usage of World Wide Web in library services among medical librarians in Tehran. Methods: The present descriptive survey used a questionnaire for data collection. The questionnaire was distributed between 70 medical librarians working in central libraries and faculty libraries in three universities of medical sciences: Tehran University of Medical Sciences, Iran University of Medical Sciences and Shahid Beheshti University of Medical Sciences. The subjects were randomly selected using the sample size formula. The reliability and validity of the questionnaire were approved by professors in Tehran University of Medical Sciences. The data were then analyzed by Likert scale and other statistical methods using SPSS software. Results: Based on the most important findings of this study, the majority of medical librarians knew usual web applications like Web browsers, search engines and discussion groups. However, only about 34% were familiar with facilities and applications of Web 2.0 such as podcast, Wikis, social networks and RSS. Finally, about 41% of librarians had used Web applications in library services. Conclusion: As the results show, the amount of familiarity with the new Web generations and usage Web applications in library services is relatively low. So, holding Web courses and encouraging medical librarians to know and use these technologies in library services should be considered by managers. Keywords: Librarians; Libraries, Medical; Internet; Library Services.