ارزيابي پنج پايگاه اطلاعاتي كتاب‌شناختي فارسي Irandoc، Iranmedex، Magiran، Parsmedline و SID به وسيله‌ي معيار ارزيابي پايگاه‌هاي اطلاعاتي Gulliver 2002

Evaluation of Five Persian Bibliographic Databases: Irandoc, IranMedex, Magiran, ParsMedline and Scientific Information Database (SID) Using Gulliver Online Database Evaluation Tool

مقدمه: با توجه به تاثير طراحي پايگاه‌هاي اطلاعاتي در استفاده‌ي كاربران و ميزان بهره‌برداري آنان از محتواي پايگاه‌‌هاي اطلاعاتي در زمينه‌ي موضوعات پزشكي و لزوم رعايت استاندارد‌ها و معيار‌هاي جهاني در طراحي پايگاه‌هاي اطلاعاتي، اين پژوهش به بررسي پنج پايگاه اطلاعاتي كتاب‌شناختي فارسي Iranmedex، Irandoc، Magiran، SID و ParsMedline بر اساس معيار ارزيابي Gulliver 2002 پرداخته است. روش بررسي: پژوهش حاضر به روش پيمايشي در سال 1387 انجام شد. جامعه‌ي پژوهش پنج پايگاه اطلاعاتي كتاب‌شناختي فارسي Irandoc، Iranmedex، Magiran، Parsmedline و SID بود كه با استفاده از معيار ارزيابي Gulliver 2002 به صورت چك ليست مورد بررسي قرار گرفتند و داده‌ها به روش توصيفي تحليل شدند. روايي چك ليست با استفاده از نظر صاحب‌نظران تاييد شد. يافته‌ها: در دوازده معيار مورد بررسي شامل صفحه‌ي مدخل، جستجو، محدود كردن، مشاهده و دستكاري ركوردها، تصاوير، بازيابي مدارك، خدمات اشاعه‌ي گزينشي اطلاعات، طراحي كلي، اصطلاح شناسي، طراحي و جاي‌گذاري آيكون‌ها، كمك و مشخصات پيشرفته، در مجموع Iranmedex با كسب 8/45 درصد و Irandoc با كسب 45 درصد از كل امتياز، بالاترين رتبه و پس از آن‌‌ها ParsMedline با 40 درصد، SID با3/38 درصد و Magiran با 5/37 درصد به ترتيب در رتبه‌هاي بعد قرار دارند. نتيجه‌گيري: وضعيت طراحي پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي به هيچ وجه مطلوب نيست، به طوري كه حداكثر امتياز كسب شده توسط پايگاه‌ها از نصف كل امتياز معيار پايين‌تر بود. از اين‌رو به نظر مي‌رسد نظارت بر طراحي اين پايگاه‌‌‌ها و توجه به رعايت معيارها و استانداردهاي بين المللي در طراحي آن‌ها ضروري باشد. واژه‌‌هاي كليدي: پايگاه‌هاي اطلاعاتي كتاب‌شناختي؛ ارزيابي؛ معيار.

Introduction: Since the design of bibliographic databases affects their usefulness in medical subjects and how they can be utilized by the users, and also considering the necessity of adherence to international standards in designing, this study aimed to assess five Persian bibliographic databases, including IranMedex, Irandoc, Magiran, ParsMedline and Scientific Information Database (SID), using the Gulliver online database evaluation tool. Methods: This survey was conducted in 2009 using a checklist, the validity of which was confirmed. The data was collected through an evaluation tool named "Gulliver online database evaluation tool". All descriptive analyses were performed using SPSS 15. Results: The checklist included 12 criteria: entry page, searching, limiting, record viewing and manipulating, graphics, record retrieval, selective dissemination of information services, general design, terminology, icon design and placement, help and advanced features. In general, IranMedex and Irandoc achieved the highest scores (45.8% and 45% of the total score, respectively). ParsMedline, SID and Magiran scored 40%, 38.3% and 37.5%, respectively. Conclusion: Since the highest score among the studied databases was lower than 50% of the total score defined by the evaluation tool, it is concluded that Persian bibliographic databases are not designed properly. Therefore, it is necessary to supervise database designing and their adherence to international standards.