مقايسه احد در فلسفه افلوطين و واجب الوجود در فلسفه ملاصدرا

The Comparison Between The One in Philosophy of Plotinus and The Necessary Existence in Mulla Sadraʹʹs Philosophy

در فلسفه افلوطين و ملاصدرا، احد و واجب الوجود ويژگي‌هايي دارند كه در ساير موجودات يافت نمي‌شود؛ و اگر صفات مشابهي در ساير موجودات وجود دارد، منشا آن همين مرتبه است. به همين ترتيب، صفاتي كه در موجودات مادون احد و واجب الوجود يافت مي‌شوند، چنانچه بر ضعف و نقص دلالت كنند، از اين مرتبه سلب مي‌شوند. علي رغم تفاوت‌هاي مبنايي ميان اين دو فيلسوف، كه به بنيان‌هاي فلسفي و مذهبي آن ها مربوط است، مشابهت‌هايي نيز ميان آن دو مشاهده مي‌شود كه با توجّه به تاثير سنّت نوافلاطوني بر فلسفه اسلامي و به ويژه ملاصدرا، مقايسه ميان اين دو فيلسوف خالي از فايده نيست. توصيف وحدت حقيقي، نفي وجود محدود در احد و واجب الوجود، عدم اتكاي فعل احد و واجب الوجود به اراده و علم زايد بر ذات و تناظر مرتبه عقل در فلسفه افلوطين با وجود منبسط و حقيقت وجود در فلسفه ملاصدرا، از نكات قابل بررسي در اين مقايسه است.

One and the Necessary Existence in Plotinus and Mulla Sadraʹs Philosophy, have positive and negative aspects. As the One is the source of all beings, the positive attributes of supreme creatures has been proven for him and what which indicate to imperfection and failure has been negate from this level. In addition, The Necessary Existence that is corresponded to God in religion has some specified attribute. Plotinus and Mulla sadar in describing this reality, have different approaches because they have different origins, nevertheless they have similarities in describing real unity, free will, activity by self manifestation and negation the limited being. The assimilation between Intellect in Plotinus and self unfolding existence in Mulla Sadraʹs philosophy is another point. Although Plotinus and the Neo-platonism tradition had decisive influence on Islamic philosophy especially Mull Sadra, comparing two philosophers could be useful.