قانون باروري پديدآور در مورد توليدات علمي محققان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بر اساس پايگاهWeb of science

Lotkaʹʹs Law of Scientific Productivity and Bradfordʹʹs Law of Scatter among Researchers at Isfahan University of Medical Sciences based on Web of Science Database

مقدمه: مقالات نمايه شده در پايگاه‌هاي استنادي معتبر، نشانگر سهم دانشمندان در پيشبرد دانش و توسعه‌ي پايدار در هر كشور مي‌باشد. از اين‌رو مي‌توان براساس استنادات انجام شده به مقالات افراد، ميزان مقبوليت آنان را در جامعه‌ي علمي ارزيابي كرد. هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي قانون باروري لوتكا (Lotka) و برادفورد (Bradford) در مورد توليدات علمي محققان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بين سال‌هاي 2008-1992 در پايگاه علوم (WOS) بود. روش بررسي: نوع پژوهش كاربردي بود و براي انجام آن از شاخص‌هاي علم‌سنجي استفاده شده است. داده‌ها در دو مرحله مرتب و تحليل شدند. ابتدا داده‌ها با كمك پايگاه WOS (Web of science) در قالب فايل‌هاي Plain text استخراج و در رايانه‌ي شخصي ذخيره شدند. در مرحله‌ي دوم، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ISI.exe شناسايي، تحليل و وارد برنامه‌ي صفحه‌ي گسترده (Excel) شدند. جامعه‌ي پژوهش 802 مقاله‌ي توليد شده توسط محققان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بين سال‌هاي 1992 تا 2008 بود كه تمامي مقالات مورد بررسي قرار گرفت. همچنين در اين پژوهش از قاعده‌ي لوتكا، برادفورد و فرمول ضريب همكاري گروهي نويسندگان استفاده شد. يافته‌ها: توزيع مقالات توليد شده توسط محققان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان از قانون لوتكا تبعيت مي‌كند، يعني تعداد اندكي از نويسندگان، بخش اعظمي از توليدات علمي را منتشر مي‌كنند. همچنين توزيع پراكندگي مجلات منتشر كننده‌ي انتشارات دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، از قانون برادفورد پيروي مي‌كند، يعني تعداد اندكي از مجلات، بيشترين تعداد مدارك علمي را منتشر مي‌كنند. در كل 22026 استناد در خود مجموعه‌ بازيابي شده به 3256 مجله وجود داشت. در گروه‌بندي مجلات بر اساس قاعده‌ي برادفورد، تعداد مجلات در هر گروه بايد از نصف مجلاتي كه هر كدام يك بار مورد استناد واقع شده‌اند، بيشتر باشد. بر اين اساس، مجلات به 5 گروه تقسيم شدند و ضريب برادفورد برابر با 69/1 محاسبه گرديد. در رابطه‌ي همكاري با ساير نويسندگان كشورها هم محققان اين دانشگاه بيشترين همكاري را با نويسندگان كشورهاي آمريكا (با 33 مقاله)، كانادا و انگلستان (با 24 مقاله) داشته‌اند. همچنين ضريب مشاركت محققان 967/0 مي‌باشد. نتيجه‌گيري: دانشمندان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در نگارش آثار خود از همكاري گروهي بالايي برخوردارند؛ همچنين آن‌ها علاوه بر محققان ايراني با محققان ساير كشورها هم همكاري علمي دارند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه اغلب مدارك متعلق به دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، توسط تعداد اندكي از دانشمندان اين دانشگاه توليد شده است. واژه‌‌هاي كليدي: كتاب‌سنجي؛ پزشكي؛ اطلاع‌رساني پزشكي؛ نويسندگي؛ پژوهشگران؛ همكاري.

Introduction: The articles indexed in accredited citation databases essentially indicate how scientists share knowledge and promote sustainable development in each country. Therefore, according to citations to the papers of individuals, it could be possible to assess the rate of their acceptability in the scientific community. The main objective of this study was to review Lotkaʹs law of scientific productivity and Bradfordʹs law of scatter in scientific productions among researchers at Isfahan University of Medical Sciences (IUMS) whose articles have been cited in Web of Science (WOS) database during 1992-2008. Methods: This was an applied study using scientometric indicators. Data was collected, sorted and analyzed in two phases and with two tools. In the first stage, data was extracted from the WOS in the form of plain text and stored on a personal computer. In the second stage, using ISI.exe, data was identified, analyzed and entered into spreadsheets in Microsoft Excel. In this research, Bradfordʹs law of scatter, collaboration rates formula and Lotkaʹs law of scientific production were used. Results: The results showed that the distribution of articles by authors at IUMS followed Lotkaʹs law, i.e., a few writers released a large portion of the scientific products. In addition, the distribution frequency of journals published by IUMS followed Bradfordʹs law, i.e., a small number of journals published the highest number of scientific papers. Moreover, the researchers at IUMS collaborated most with authors from the United States, Canada and England. Conclusion: The results of the present study indicated that the researchers of IUMS highly collaborate in writing their papers. Generally, collaboration rate in this university was equal to 0.967 which was relatively high. Keywords: Bibliometrics; Medicine; Medical Informatics; Authorship; Researchers; Collaboration.