ميزان توجه كتابداران كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان به اخلاق حرفه‌اي بر اساس اصول اخلاقي كتابداران دانشگاهي ايران

The Attention Rate of Librarians in Isfahan University of Medical Sciences and Isfahan University to Professional Ethics based on Ethical Codes of Iranian University Librarians

مقدمه: مهم‌ترين متغير در موفقيت هر سازمان، رعايت اخلاق مي‌باشد. ماهيت حرفه‌ي كتابداري و اطلاع‌رساني خدمت به كاربران است، از اين‌رو توجه به اخلاق حرفه‌اي لازم و ضروري است. هدف اين پژوهش، تعيين ميزان توجه كتابداران كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان به اخلاق حرفه‌اي بر اساس اصول اخلاقي كتابداران دانشگاهي ايران بوده است. روش بررسي: روش پژوهش، پيمايشي و ابزار گردآوري اطلاعات، پرسش‌نامه بود. روايي پرسش‌نامه توسط متخصصان كتابداري و اطلاع‌رساني تاييد شد. پايايي ابزار با استفاده از Cronbachʹs alpha 93/0 به دست آمد. جامعه‌ي آماري پژوهش شامل همه‌ي كتابداران كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان در سال 1389 (128 نفر) بود كه تعداد 63 نفر در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و تعداد 65 نفر در دانشگاه اصفهان مشغول به كار بودند. با توجه به اينكه جامعه‌ي مورد بررسي، چندان بزرگ نبود كه نيازمند نمونه‌گيري باشد، از روش سرشماري بهره گرفته شد. داده‌ها پس از گردآوري در نرم‌افزار SPSS وارد شد. جهت تحليل داده‌ها از آمار توصيفي و آزمون‌هاي استنباطي correlation coefficient Spearman و 2? استفاده گرديد. يافته‌ها: بيشترين ميزان توجه به اصول اخلاق حرفه‌اي مربوط به برقراري ارتباط مثبت با همكاران با ميانگين 52/4 و كمترين ميزان توجه مربوط به گسترش ديدگاه محققانه در عملكرد و ارزيابي فعاليت‌ها با ميانگين 71/2 بود. رتبه‌بندي ميزان توجه به اصول اخلاق حرفه‌اي در ابعاد مختلف نشانگر آن است كه بيشترين ميزان توجه به بعد مسووليت در برابر همكار با ميانگين 22/4 و كمترين ميزان توجه به بعد مسووليت در مقابل حرفه با ميانگين 27/3 اختصاص يافته بود. همچنين در بررسي رابطه‌ي ميان جنس، ميزان تحصيلات، رشته‌ي تحصيلي، نوع استخدام، ميزان حقوق و نوع كار با ميزان توجه به اصول اخلاق حرفه‌اي، آزمون‌هاي آماري نشان دادند كه تنها ميان سطح تحصيلات و ميزان توجه به اصول اخلاق حرفه‌اي رابطه‌ي معني‌داري از نوع منفي وجود داشت، اما در ساير موارد رابطه‌ي معني‌داري وجود نداشت. نتيجه‌گيري: از نظر كتابداران شاغل در كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان، بالاترين ميزان توجه به عناصر اخلاق حرفه‌اي بر اساس اصول اخلاقي كتابداران دانشگاهي ايران به ترتيب شامل برقراري ارتباط مثبت با همكاران در داخل و خارج از سازمان، رفتار مناسب و توام با احترام با همه‌ي مراجعان و تلاش در شناسايي مسووليت‌هاي اجتماعي و حرفه‌اي مي‌باشد. هر چند ميزان توجه در بيشتر موارد بالاتر از حد متوسط است، اما مديران كتابخانه‌هاي پيش‌گفت نبايد از ساير اصول اخلاق حرفه‌اي، كه در سطح متوسط و پايين‌تر هستند، غافل شوند. اين امر، ضرورت آموزش مداوم اخلاق حرفه‌اي براي كتابداران دانشگاهي را مي‌طلبد. واژه‌‌هاي كليدي: اخلاق حرفه‌اي؛ دانشگاه‌ها؛ كتابداران.

Introduction: The most important variable in success of every organization is attention to ethics. Since library and information sciences naturally involve service provision to users, commitment to professional ethics is necessary. The purpose of this research was to determine the attention rate of librarians in Isfahan University of Medical Sciences and Isfahan University to professional ethics based on Ethical Codes of Iranian University Librarians. Methods: In this survey, data of 128 librarians was collected by a questionnaire whose validity has been confirmed by specialists. The reliability of the questionnaire was determined by Cronbachʹs alpha (? = 0.93). Data was analyzed by SPSS13. Results: While most professional ethics-related attention was paid to positive relations with colleagues (mean= 4.52), development of scholarly view and evaluation of activities received the least amount of attention (mean= 2.71). Attention rate to professional ethics principles in various dimensions showed that responsibilities towards colleagues had the highest average (mean= 4.22) and responsibilities towards profession had the lowest average (mean= 3.27). There were no significant correlations between attention rate to professional ethics principles and gender, education field, employment status, salary rate, and work type. However, a significant correlation was observed between educational level and attention rate to professional ethics principles. Conclusion: Librarians in Isfahan University of Medical Sciences and Isfahan University pay the most amount of attention to positive relations with colleagues, suitable and respectable behavior with users, and understanding social and professional responsibilities. Although, in the most cases, attention rate to professional ethics principles were above average, the mentioned library managers should attend to the others that have middle and lower than middle average. So, managers should try to promote other aspects of professional ethics. Keywords: Ethics, Professional; Universities; Librarians.