بررسي گونه‌‌هاي فوزاريوم و تعيين مقدار داكسي نيوالنول در ذرت جمع‌آوري شده از منطقه مغان

Fusarium species and Deoxynivalenol in maize product of Moqan region

يكي از بيماري‌هاي مهم ذرت، پوسيدگي خوشه ذرت مي‌باشد كه توسط گونه‌هاي مهم فوزاريوم ايجاد مي‌شود. در اين بيماري دانه‌ها مي‌توانند به مايكوتوكسين‌هايي از گروه تريكوتسن‌ها آلوده شوند. در طي سال‌هاي 87- 1386 از مزارع ذرت منطقه مغان بازديد و تعداد 40 نمونه، در مرحله برداشت و قبل از مرحله سيلو به طور تصادفي به طريقي جمع‌آوري شد تا بتواند تفاوت‌هاي اقليمي ‌و آب و هوايي نواحي مختلف منطقه را پوشش دهد. دانه‌ها از نظر آلودگي گونه‌هاي فوزاريوم و داكسي نيوالنول (DON) بررسي شدند. براي جداسازي گونه‌هاي فوزاريوم از محيط كشت‌هاي Nash-Snyder، PDA و Czapek استفاده شد. سپس جدايه‌هاي حاصل تك اسپور شده، با استفاده از محيط‌هاي PDA و CLA بررسي و با استفاده از منابع معتبر در سطح گونه شناسايي شدند. گونه‌هاي فوزاريوم جدا شده از نمونه‌هاي ذرت مغان و فراواني آن‌ها عبارت بودند از: F. verticillioides، 65/57%، F. proliferatum، 87/33%، F. nygamai، 86/4% و F. oxysporum، 06/3%. ميزان DON نمونه‌ها با استفاده از روش كروماتوگرافي مايع با عملكرد بالا (HPLC) و ستون‌هاي ايمنوافينيتي (IAC) بررسي شد. نتايج تجزيه نمونه‌ها نشان داد، آلودگي به DON در 45% از كل نمونه‌ها وجود دارد. آلودگي در نمونه‌هاي آناليز شده از حداقل 4/59 تا حداكثر 55/542 ng/g و ميانگين كل آلودگي 30/95 ng/g بود كه اين مقدار از حد مجاز تعيين شده براي ذرت در جهان (1 ppm) كمتر مي‌باشد. براي بررسي امكان توليد DON توسط جدايه‌هاي فوزاريوم دانه ذرت مغان، تعداد 10 جدايه (از هر گونه دو جدايه) به عنوان نماينده انتخاب شد و ميزان داكسي نيوالنول توليد شده توسط هر جدايه پس از يك هفته در دماي 27- 25 و دو هفته در 12 درجه سلسيوس اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه جدايه‌هاي F. nygamai، . oxysporum F و F. verticillioides، DON توليد نكردند و دو جدايه F. proliferatum، DON توليد نمود. به منظور امكان توليد DON توسط جدايه F. proliferatum در ذرت، اين جدايه مجدداً به بلال مايه‌زني شد و پس از ده روز ميزان DON در دانه‌هاي ذرت‌هاي مذكور رديابي گرديد. نتايج نشان داد كه جدايه اخير در دانه‌هاي ذرت مي‌تواند DON توليد نمايد.

Ear rot of corn caused by Fusarium species could create an overall comprehensive problem. Fusarium species can produce mycotoxins such as trichothecenes which threat the humanʹs health. Cultivation of maize in Moqhan region was about 10000 hectares. Forty (5-10 Kg) samples each including 10 subsamples of corn ears collected at harvest time, kernels separated from the ears, dried and divided into two parts: one part for mycological studies and another part for toxicology studies. The media Nash-Snyder, PDA and Czapek were used for isolation, and PDA and CLA for identification. Deoxynivalenol detection and measurement of the corn samples were carried out using IAC - HPLC (High Performance Liquid Chromatography and immunoaffinity Columns). To study the potential of deoxynivalenol production of the isolates, ten isolates (two of each species) were selected as the representative of each species, the potential of DON production for each isolate was measured after one week incubation at 25-27?C and two weeks at 12?C alternatively. To ensure the deoxynivalenol production of the two F. proliferatum isolates, these isolates inoculated artificially in corn ears and after 10 days the amount of DON was detected in the grains. Fusarium species and the frequency of isolation were F. verticillioides, 47.65%; F. proliferatum, 33.873%, 15.33%; F. nygamai, 4.86%; F. oxysporum ,3.06 . Deoxynivalenol was detected in 45% of the samples. The total mean of contamination was 45% and the range of contamination was 59.4 – 542.55ng/g with the mean of 95.30. ng/g. Among the Fusarium species isolates two isolates of F. proliferatum could produce DON in artificial conditions.