تعهدات دولت‏ها در پيشگيري و جبران خسارت ناشي از حوادث اتمي

International Civil Liabilities of the States for the Nuclear Activities

هيچ اقدامي در جهان بدون مخاطره نيست. توليد، توزيع و استفاده از انرژي اتمي هم خالي از حوادث نخواهد بود. بهترين درمان حوادث ناگوار، پيشگيري است. از يك طرف نمي‏توان از اين انرژي حياتي صرف‏نظر كرد و از سوي ديگر، حتي در استفاده صلح‏آميز اين انرژي نيز، خطراتي سهمگين نهفته است. در حقوق بين‏الملل، دولت‏ها به سختي مسيوليت براي كارهاي منع نشده را پذيرا هستند، به‌ويژه اگر خود آنها اقدام به فعاليت منع نشده، نكرده باشند. در حقيقت تلاش دولت‏ها در جهت بار نمودن اين مسيوليت‏ها بر دوش ديگران است. درخصوص انرژي هسته‏اي هم همين موضوع صادق است. دولت‏ها، مسيوليت براي نقض تعهدات بين‏المللي خود را مي‏پذيرند و هنگامي كه بحث پرداخت خسارت مطرح مي‏شود آنرا به متصدي و امثال آن انتقال مي‏دهند. هدف اوليه نگارش اين مقاله، تشريح مستند تعهدات داير بر پيشگيري از حوادث اتمي است. پس از اثبات چنين تعهدي، مشكلات مرتبط با ايمني و اطلاع‏رساني، مقابله با خسارات و مسيوليت جبران خسارات تجزيه و تحليل حقوقي مي‏شود تا از اين ميان ثمره مطلوبي براي رفع موانع عايد گردد. در اين نوشتار تلاش شده است تا با تجزيه و تحليل روش‌هاي پيشگيري و شيوه‏هاي جبران خسارات در طرح‏هاي تدوين شده از سوي كميسيون حقوق بين‏الملل سازمان ملل متحد بررسي نمايد كه آيا پيشگيري تنها كافي است و آيا طرح‏هاي كميسيون حقوق بين‏الملل، دولت و مردم را براي حل مشكلات مرتبط به حوادث اتمي مستغني از الحاق به كنوانسيون‏هاي خاص بين‏المللي مي‏سازد يا خير؟ اگر اين اصول و مباني كافي نباشند چاره‏اي جز پذيرش كنوانسيون‏هاي خاص مسايل هسته‏اي يا طراحي شيوه‏اي بديع براي جبران خسارات وارده به مردم و دولت‏ها وجود ندارد كه بايد براي پذيرش و الحاق به آنها يا طراحي شيوه جديد چاره‏انديشي‏هاي لازم را معمول داشت. از همه مهم‏تر اين‏كه، چه مشكلاتي ممكن است وجود داشته باشد كه جستجوي راه‌حل‌هاي حقوقي را ايجاب مي‏كند؟

After the Hiroshima and Nagasaki being bombarded by the USA and also the reactor catastrophe at Chernobyl and There Mill Island and etc., the whole international community became concerned about the damage and loss of life and properties, which might be caused by the nuclear incidents. Nuclear accidents show that, in addition to the loss of life and property, several other serious diseases occur after chronicle low dose irradiation. Distortions of the central nervous system are observed, especially mental illness, as well as malfunction of other organs. Therefore, it seemed necessary to discuss several matters in relation to the nuclear activities, including: limitations created by nuclear plants, and liability and responsibility for injuries and damages caused by them, risk of the use of nuclear energy for the environment, the main principles of the state liabilities, concepts of nuclear activities and incidents and the main civil liabilities of the states and operators. Under the light of these matters, in this article, some fundamental questions related to the international civil liabilities of the states for the nuclear activities are considered in detail. In addition to the discussion as to reduction of the risks, in above cases, the entities which are liable for the given type of damage and loss are dealt with. The international civil liability treaties which contain uniform provisions for the type of damage and loss covered, type of liabilities (i.e. fault based or strict), financial limitations of liabilities are also dealt with properly. We finally came into the conclusion that irrespective of many rules and regulations as to the civil liabilities and responsibilities of the states, there are still some deficiencies which are carefully discussed and dealt with in this article.