ارزيابي عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ‌‎هاي گندم نان ((Triticum aestivum L .

Evaluation of yield and yield components of bread wheat genotypes (Triticum aestivum L.)

به‎منظور بررسي روابط برخي از صفات مورفولوژيك و فيزيولوژيك با عملكرد و اجزاي عملكرد نه ژنوتيپ اصلاحي گندم پاييزه و دو رقم شاهد زرين و الوند، آزمايشي در سال زراعي 88-1387 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي تبريز اجرا شد. در طول فصل زراعي ارتفاع بوته، طول پدانكل، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، شاخص برداشت، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، وزن كاه و كلش اندازه گيري شد. نتايج تجزيه واريانس بيانگر وجود تفاوت معني دار بين ژنوتيپ‎ها براي صفات مورد اندازه گيري بود كه نشان‎دهنده وجود تنوع ژنتيكي بين ژنوتيپ ها از نظر تمامي صفات مورد مطالعه مي‌باشد. لاين شماره 2 (Shi# 4414/Crow"s"//Kvz) با متوسط عملكرد 5722 كيلوگرم در هكتار بيشترين ميزان توليد را دارا بود. عملكرد دانه با طول ساقه (**60/0=r) و وزن كاه و كلش (**85/0=r) همبستگي مثبت و معني داري داشت. براساس نتايج تجزيه عليت، تعداد دانه در سنبله، وزن كاه وكلش، وزن هزار دانه و شاخص برداشت به عنوان موثرترين صفات بر روي عملكرد دانه بوده و 95 درصد از تغييرات عملكرد دانه را توجيه كردند. بنابراين، صفات مذكور مي‎توانند در برنامه هاي بهنژادي و گزينش ژنوتيپ‌هاي برتر گندم هاي زمستانه مورد استفاده قرار گيرند.

In order to evaluation of the relationships between some physiological and morphological traits with yield and its components in winter wheat, an experiment was conducted using a randomized complete block design with three replications at the Research Center of the Islamic Azad University, Tabriz Branch in 2008. Traits like plant height, peduncle length, number of the grains per spikes, grain weight, harvest index, grain yield, biological yield, straw weight were measured. Analysis of variance revealed that all characters were significantly different for all genotypes. This indicated significant genetic variations among the genotypes based on the measured traits. According to the results, there was a positive significant correlation between plant height with straw grain yield. Line No.2 (Shi#4414/Crow”s”//Kvz) produced the highest grain yield. Results of path analysis also revealed that straw weight had the highest positive effect (0.95) on the grain yield. Thus, it could be concluded that traits evaluated in this study could be used in breeding programs to select the promising and high yielding wheat genotypes.