نقش لجن فاضلاب بر ميزان EC و O.C ،pH خاك و تجمع سرب و كادميوم در خاك و گياه كاهو و تربچه

The effects of sewage sludge application on pH, EC, O.C, Pb and Cd in soil and lettuce and radish plants

در اين پژوهش بهمنظور بررسي نقش لجن فاضلاب بر برخي خواص شيميايي خاك و غلظت عناصر سرب و كادميوم در خاك و گياه كاهو و تربچه، تحقيقي در قالب طرح فاكتوريل با پايه بلوكهاي كامل 20 و 40 تن در هكتار) در ، تصادفي با سه تكرار در سال 1387 ، اجرا شد. لجن فاضلاب در سه سطح ( 0 يك دوره سه ساله مصرف گرديد نتايج نشان داد كه كاربرد لجن فاضلاب در تيمارهاي مختلف بر ميزان سرب و كادميوم كل و قابل جذب خاك ، سرب و كادميوم ريشه و اندام هوايي كاهو و ،EC ،C.O،pH و افزايش pH تربچه معنيدار شد. مصرف سه سال مستمر 40 تن لجن فاضلاب در هكتار موجب كاهش گرديد .همچنين بيشترين ميزان سرب و كادميوم كل و قابل جذب خاك در تيمار 40 تن لجن EC و OC فاضلاب در هكتار تجمع يافت اما در تيمارهاي يك سال و دو سال كاربرد كود نيز تفاوت نسبت به شاهد معنيدار بود .ميزان سرب و كادميوم تجمع يافته در ريشه و اندام هوايي كاهو و تربچه با مصرف 40 تن لجن فاضلاب در هكتار براي مدت 3 سال افزايش قابل توجهي يافت و اين افزايش نيز در تيمارهايي كه يك و يا دو سال لجن فاضلاب دريافت كرده بودند مشاهده گرديد. در ضمن ميزان تجمع كادميوم و سرب در ريشه تربچه بيشتر از كاهو بوده است. بنابراين كاربرد بلند مدت لجن فاضلاب به دليل تجمع عناصر سنگين در خاك و جذب از طريق گياهان بايد با دقت بيشتري صورت پذيرد. واژههاي كليدي : كادميوم، سرب، كاهو، تربچه و لجن فاضلاب 1

In order to investigate the effect of sewage sludge (SS) application on some chemical properties and Lead (Pb) and Cadmium (Cd) concentration in soil, lettuce and radish plants, and field experiment was carried out as factorial arrangement based on the randomized complete block design with three replications in 2008. Sewage sludge in 3 levels (0, 20 and 40 ton ha-1) in 3 years was used. The results indicated that application of sewage sludge was significant effect on pH, EC, OC, Pb and Cd concentration in soil (available and total), Pb and Cd content in root and shoot of lettuce and radish. Application of 40 ton sewage sludge ha-1 in three continuous years decreased the amount of pH and increased the amount of OC and EC. Meanwhile, the maximum amount of Pb and Cd (total and available) were accumulated in 40 ton ha-1 treatment, but Its in one and two years application treatments were significant compared to control treatments. The amount of Pb and Cd accumulated in root and shoot of lettuce and radish were increased in 40 ton ha-1 treatment for 3 years and also this increase were observed in treatments that was received sewage sludge for one and or two years. Moreover, the accumulation of Cd and Pb in radish root was more than lettuce root. Therefore, long-term application of sewage sludge due to accumulated heavy metals in the soil and uptake by plants must be carefully controlled. Keywords: Cadmium; Lead; Lettuce; Radishes; Sewage sludge2