ارزيابي وضعيت فعلي بيابان زايي دشت صوفيكم – منگالي در شمال غربي استان گلستان

Assessing Current Status of Desertification in the Sofikam – Mangali Plain, Northwest of the Golestan Province

براي ارزيابي و تهيه نقشه بيابان زايي، تحقيقات مختلفي در داخل و خارج صورت گرفته كه به ارايه مدل هاي منطقه اي منجر شده است. در اين پژوهش براي بررسي وضعيت فعلي بيابان زايي دشت صوفيكم منگالي در شمال غربي استان گلستان از روش مدالوس استفاده شد. قبل از به كارگيري مدل در منطقه، معيارها و شاخص هاي مدل بازنگري و با توجه به شرايط منطقه، از 5 معيار و 20 شاخص بيابان زايي براي تهيه نقشه بيابان زايي منطقه استفاده شد. معيارهاي بيابان زايي شامل: وضعيت خاك، اقليم، وضعيت فرسايش بادي، وضعيت مديريت و پوشش گياهي مي باشد. سپس براي هر معيار اصلي مهم ترين شاخص هاي موثر در كيفيت آن معيار بررسي و با شيوه مدالوس وزن دهي انجام شد و با محاسبه ميانگين هندسي شاخص ها و بهره گيري از نسخه 9، نقشه هاي مربوط به 1وضعيت هر معيار يا لايه اصلي تهيه شد. در انتها از ميانگين ArcGIS نرم افزار 54 درصد از منطقه مورد / هندسي معيارها، نقشه مناطق حساس به بيابان زايي توليد گرديد. نتايج نشان داد كه 12 2 درصد در كلاس كم / 43 درصد در كلاس متوسط بيابان زايي و 17 / مطالعه در كلاس شديد بيابان زايي، 71 بيابان زايي قرار گرفتند. هچنين نتايج گوياي اين واقعيت بود كه معيار خاك و پوشش گياهي از آن جا كه پايين ترين كلاس كيفي را به خود اختصاص دادند، از مهم ترين معيارهاي موثر در بيابان زايي اراضي دشت صوفيكم منگالي مي باشند. واژه هاي كليد : ي بيابان زايي، مدالوس، صوفيكم، منگالي، استان گلستان.

Various researches on assessing and mapping of desertification have been carried out which have lead in development of regional and local models. In this study the MEDALUS method have been applied to assess and map the current status of desertification in the Sofikam – Mangali plain, the northwest of the Golestan province, Iran. The criteria and indices model were re-defined before the model application, whereas in the revised model 5 criteria, 20 indices were used to assess the condition of the study area. The criteria included were water erosion, vegetation, climate, soil and management. Then several sub-indicators affecting the quality of each main criterion were identified. Similar to the original version of the MEDALUS method, each sub-indicator was quantified according to its quality. ArcGIS 9 software was used to analyze and prepare the layers of quality maps using the geometric mean to integrate the individual sub-indicator maps. In turn the geometric mean of all five criteria quality maps was used to generate a desertification map of the study area. The results showed that 54.12 percent of the area is classified as severe, 43.7122 percent, moderate and 2.17 percent as low affected by desertification process. Further analysis indicated that the soil and vegetation indicators were the most important factors affecting desertification process in the Sofikam – Mangali plain, the northwest of the Golestan province. Keywords: Desertification; MEDALUS; Sofikam; Mangali; Golestan Province.1