دروني سازي تاثيرات جانبي برداشت آب از چاه هاي كشاورزي اطراف درياچه پريشان مطالعه موردي: محصول گندم

Incorporate Externalities of Water Extraction from Agricultural Wells Around Parishan Lake, Case Study: Wheat Product

برداشت بي رويه از چاه هاي كشاورزي اطراف درياچه پريشان، علاوه بر كاهش سطح آب هاي زيرزميني و شوري آب بر سطح آب درياچه و حركت آن به سمت چاه هاي اطراف موثر بوده است. لذا مطالعه حاضر به ارزيابي تاثيرات جانبي برداشت از چاه هاي كشاورزي اطراف درياچه پرداخته است. در اين راستا اثر بازخورد ميان فعاليت كشاورزي اطراف درياچه و سطح آب درياچه با استفاده از مدل وقفه هاي توزيع شده گسترده مورد بررسي قرار گرفته و از نتايج آن در مدل اقتصادي- اكولوژيكي، استفاده شده است. نتايج نشان داد كه با افزايش بهره برداري از چاه هاي كشاورزي جهت آبياري گندم، عملكرد اين محصول افزايش يافته و بنابراين افزايش درآمد زارعين را درپي داشته است. اما از سويي ديگر اين افزايش بهره برداري از چاه هاي اطراف درياچه، سطح ايستابي را افت داده و باعث افزايش هزينه آبكشي شده است. با توجه به بزرگتربودن تاثير اضافه برداشت از آب هاي زيرزميني بر هزينه آبكشي نسبت به اين تاثيرات بر درآمد زارعين، اضافه برداشت سود منفي (زيان) براي گندمكاران منطقه درپي داشته است. از طرف ديگر افت سطح آب درياچه ناشي از اضافه برداشت از چاه هاي كشاورزي منجر به كاهش عملكرد گندم و كاهش درآمد زارعين شده است و همچنين باعث افت در سطح ايستابي چاه هاي اطراف درياچه، افزايش هزينه آبكشي شده و درنهايت كاهش سود براي گندمكاران منطقه گرديده است. لذا جلوگيري از برداشت بي رويه آب‌هاي زيرزميني، براي حفاظت از اكوسيستم درياچه و كنترل سطح آب هاي زيرزميني در منطقه توصيه مي-گردد.

Irregular extraction from agricultural wells around Parishan Lake, moreover fall of groundwater surface and water salty, would affect the level of Lake water and move Lake water into wells. In this study we have evaluated the externalities of extraction from agricultural wells around the Lake. Therefore feedback effect is considered between agricultural activity around the Lake and level of Lake water by Autoـ regressive Distributed Lag Model. The results use in the ecologicalـ economic model. The results show that increase of water extraction from agricultural wells for wheat irrigation would affect the wheat yield and therefore increase farmers income. But on the other hand increase of extraction from wells, would affect the groundwater surface and increase pumping cost. By attention to effects of groundwater extraction on pumping cost are more than these effects on farmers income, so excess extraction has negative profit (loss) for farmers. In addition decreasing of the Lake water duo to excess extraction from groundwater, would affect the wheat yield and decrease farmers income and would affect the groundwater surface in wells around the Lake and increase pumping cost, so it decreases farmers profit. So we have offered to control of irregular extraction from groundwater for protection of Lake ecosystem and groundwater surface.