تجارت بين‌المللي خدمات سلامت در كشورهاي منتخب عضو آسه آن؛ چالش‌ها و فرصت‌ها

International Trade in Health Services in the Selected Countries of ASEAN Region; Challenges and Opportunities

مقدمه: دسترسي عادلانه به خدمات پايه‌ي سلامت با حداقل كيفيت و هزينه‌ي قابل پرداخت حق مسلم هر شهروند است و در هر كشور دولت موظف است كه اين خدمات را به شكلي عادلانه در اختيار شهروندان قرار دهد. تجارت بين‌المللي خدمات سلامت بر موازنه‌ي بين توزيع عادلانه‌ي اين خدمات، ايجاد انگيزه براي افزايش كارايي نظام سلامت و مديريت منابع محدود مالي دولت‌ها تاثير قابل توجهي مي‌گذارد و پيامدهاي مثبت يا منفي براي نظام سلامت و جامعه به همراه مي‌آورد. در اين مقاله ضمن معرفي الگوهاي مختلف تجارت خدمات سلامت، به فرصت‌ها و چالش‌هاي حاصل از اين نوع تجارت در كشورهاي منتخب در منطقه‌ي آسه آن به منظور آشنايي سياست‌گذاران و دست‌اندركاران صنعت سلامت ايران با اين نوع از تجارت و استفاده از آن در تصميم‌گيري‌ها و مطالعات آينده پرداخته شده است. روش بررسي: اين مقاله حاصل بخشي از يك پژوهش توصيفي- تطبيقي (در مقطع زماني 89- 1387) و كاربردي در زمينه‌ي تجارت بين‌المللي خدمات سلامت است و اطلاعات مورد نياز در اين مقاله از طريق مطالعه‌ي منابع ديجيتال و چاپي گردآوري شده است. جامعه‌ي پژوهش سه كشور عضو «آسه آن» شامل مالزي، سنگاپور و تايلند را در بر گرفته، از داده‌هاي گردآوري شده به منظور ارايه‌ي تصويري كلي از وضعيت تجارت بين‌المللي خدمات سلامت در منطقه‌ي فوق و مقايسه‌ي فرصت‌ها و چالش‌هاي اين تجارت استفاده شده است. يافته‌ها: تجارت بين‌المللي خدمات سلامت در قالب چهار روش كلي عرضه‌ي برون مرزي خدمات سلامت از راه دور، دريافت خدمات در خارج از كشور (گردشگري سلامت)، حضور تجاري (سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي) و مهاجرت موقت اشخاص حقيقي (متخصصين سلامت) انجام شده در كشورهاي مورد مطالعه مي‌باشد و فرصتي براي كسب درآمد ارزي و ارتقاي سطح كيفيت خدمات موجود و چالش‌هايي در زمينه‌ي رقابت با ساير كشورها و نيز در ارتباط با دسترسي و فراهم بودن خدمات مورد نياز جامعه‌ي تحت پوشش است، در نتيجه‌ي افزايش تقاضاي داخلي و كمبود منابع انساني در بخش سلامت ايجاد مي‌كند. نتيجه‌گيري: مهم‌ترين چالش‌هاي توسعه‌ي تجارت خدمات سلامت در منطقه‌ي آسه آن، تسريع در اعتبار بخشي مراكز ارايه‌ي خدمات، قابليت انتقال بيمه‌ها، حمايت از بخش خصوصي، همكاري بخش دولتي و خصوصي و توسعه‌ي تجارت بر اساس مزيت‌هاي نسبي هر كشور در راستاي توسعه‌ي بخش سلامت است. واژه‌‌هاي كليدي: تجارت بين‌المللي؛ خدمات سلامت؛ گردشگري پزشكي.

Introduction: Equitable access to a basic set of health services at minimum quality and affordable price is the right of every citizen and in all countries the governments have the duty to deliver these services to the population. International trade in health services influences the balance between equitable distribution of these services, creating incentives to improve the efficiency of health systems, and managing the limited financial resourcesof the governments. It also creates opportunities and challenges for health systems and communities. This paper reviewed different modes of trade in health services and investigated the opportunities and challenges resulted from this kind of trade in the selected countries of ASEAN region to make Iranian health policy makers and operators aware of trade in health sector. Methods: This paper was resulted from a section of an applied descriptive-comparative study about international trade in health services conducted during 2008-2010. Data was collected using digital and printed resources. The research population included 3 countries of ASEAN region, namely Malaysia, Singapore, and Thailand. The extracted information was used to generally picture the status of international trade in health services in the region and to compare the related opportunities and challenges. Results: International trade in health services in the studied countries involved 4 modes including supply as cross-border supply of the services, consumption abroad (health tourism), commercial presence (foreign direct investment), and temporary immigration of persons (health professionals). The trade provides opportunities for earning revenues and promoting the quality of available health services, but it also raises challenges in competing with other countries (of ASEAN) and in accessibility and affordability of health services for the country population. Conclusion: The most important challenges the ASEAN countries face in developing trade in health services include accelerating credit provision for service providers, portability of health insurance, developing and protecting the private sector, cooperation between the public and private sectors, and expanding the trade based on relative strengths of each country in order to improve the health sector. Keywords: International Trade; Health Services; Medical Tourism.