تعيين آستانه تحمل به شوري در مرحله جوانه زني در شش گياه دارويي

Determination of salinity tolerance threshold in six medicinal plants

در اين مطالعه اثر شوري در مرحله جوانه زني شش گياه دارويي و آستانه تحمل به شوري در آن ها بررسي گرديد. اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتور اول شامل 22 دسيزيمنس بر متر) و فاكتور دوم شش گياه دارويي / 16 و 22 /67 ،11/11 ،5/ شوري در پنج سطح (صفر، 56 (سياه دانه، ماريتيغال، رازيانه، كتان، آرتيشو و گلرنگ) بودند. آستانه تحمل به شوري براي درصد جوانه زني در 16 دسيزيمنس بر متر بود، اما درصد / 10 و 5 /6 ،3/3 ،4/ گياهان آرتيشو، ماريتيغال، رازيانه و سياه دانه به ترتيب 0 جوانه زني در گياهان گلرنگ و كتان تحت تنش شوري با سرعت كمي كاهش يافت به طوري كه در حداكثر 22 دسيزيمنس بر متر) مقدار درصد جوا نه زني در اين دو گياه بالا بود (به ترتيب 88 و 87 / سطوح شوري ( 22 درصد). سرعت جوانه زني در كليه گياهان تحت تنش شوري به صورت خطي كاهش يافت از اين رو سرعت جوانه زني در مقايسه با درصد جوانه زني در گياهان مورد ارزيابي حساسيت بيشتري به تنش شوري داشت. به طور كلي در مرحله گياهچه اي نيز تحت تاثير تنش شوري از مقدار طول و وزن خشك گياهچه كاسته شد، به طوري كه سطح آستانه تحمل به شوري و نسبت كاهش اين مولفه ها در بين گونههاي گياهي متفاوت بود. نتايج نشان داد كه در مرحله جوانه زني گياهان در سه گروه: گلرنگ و كتان (مقاوم به شوري)، رازيانه و سياه دانه (نيمه مقاوم به شوري) و آرتيشو و ماريتيغال (حساس به شوري) طبقه بندي شدند. همچنين نتايج مرحله رشد گياهچه نيز نشان داد كه گياهان در چهار گروه: گلرنگ (مقاوم به شوري)، آرتيشو و ماريتيغال (نيمه مقاوم به شوري)، رازيانه (نيمه مقاوم به شوري) و كتان و سياه دانه (حساس به شوري) طبقه بندي شدند. 1 واژه هاي كليدي: گياهان دارويي، شوري، جوانه زني، رشد گياهچه.

The effects of salinity on seed germination and tolerance of six medicinal plants were investigated. The experiment was factorial based on completely randomized designs with three replications. The first factor was salinity in five levels and second one was in six medicinal plants (Artichoke, Milk thistle, Fennel, Black cumin, Safflower and Flax). Salinity tolerance threshold for germination percentage in Artichoke, Milk thistle, Fennel and Black cumin was 4, 3.3, 10.6 and 16.5 ds m-1, respectively. But germination percentage in Safflower and Flax reduced very slowly and the amount of germination percentage was high (88 and 87 percent, respectively) under maximum salinity stress (22.22 dsm-1). Germination rate under salinity stress decreased linearly. Overall, dry weight and length of seedling reduced by the influence of salinity stress in seedling stage but salinity tolerance threshold and reduction ratio of these components were different in the plants. The results of cluster analysis showed that plants in stage of germination are categorized three groups: Safflower and Flax (tolerant to salinity), Fennel and Black cumin (moderately tolerant to salinity), Artichoke and Milk thistle (sensitive to salinity). The cluster analysis in the seedling stage showed that plants divided to four groups: Safflower (tolerant to salinity), Artichoke and Milk thistle (moderately tolerant to salinity), Fennel (moderately tolerant to salinity) and Black cumin and Flax (sensitive to salinity). Keywords: Medicinal plants; Salinity; Germination; Seedling growth.