بررسي اثر خود و دگرگرده افشاني روي كميت و كيفيت ميوه برخي از ژنوتيپ هاي خود سازگار بادام

Effect of self and cross pollination on fruit quantity and quality in some self-compatible almond genotypes

امروزه مشكلات مديريتي مربوط به ضرورت وجود دگر گرده افشاني از طريق توليد ارقام خود سازگار جديد، حل شده است به همين دليل خود سازگاري يكي از مهم ترين برنامه هاي اصلاحي در بادام مي باشد و ارزيابي ارقام خود سازگار و مقايسه آن ها با ارقام خود ناسازگار و تاثير دانه گرده اين دو گروه بر كميت و كيفيت ميوه اهميت بسياري دارد. اين پژوهش به منظور اثر نوع گرده روي ميزان تشكيل ميوه، ابعاد ميوه و برخي صفات چشايي مغز بادام انجام شد. در اين آزمايش تاثير گرده افشاني به صورت خود گرده افشاني و گرده افشاني آزاد روي برخي صفات كمي و كيفي مهم ميوه در 13 ژنوتيپ خود سازگار بادام مورد بررسي قرار گرفت. ابتدا از هر درخت چهار شاخه با تعداد گل كافي در مرحله بالوني انتخاب شدند و در داخل كيسه هاي مخصوص گرده افشاني قرار داده شدند و عمل خود گرده افشاني به صورت دستي انجام شد. همچنين دو شاخه نيز به منظور اثر گرده افشاني آزاد روي ميزان تشكيل ميوه و اندازه ابعاد ميوه و مغز و برخي صفات چشايي مغز در مقايسه با روش 1 خود گرده افشاني در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد تيمار خود گرده افشاني هيچ اثر منفي روي صفات كيفي و كمي ميوه و مغز آن ندارد و تنها به طور معني داري باعث كاهش ميزان تشكيل ميوه نسبت به شرايط گرده افشاني آزاد مي شود. بنابراين به خاطر رفع اين نقيصه مي توان در باغ هاي تجاري از دو رقم خود سازگار به صورت همزمان با همديگر استفاده نمود تا كاهشي در ميزان عملكرد حاصل نشود. از سوي ديگر برخي ژنوتيپ ها مانند ژنوتيپ بسيار خود سازگار شماره 23 با ميزان بالاي تشكيل ميوه 18/23 درصد) را مي توان به صورت تك كشتي در باغ هاي تجاري كشت نمود. ) واژه هاي كليد : ي بادام، خود گرده افشاني، گرده افشاني آزاد، ميوه و مغز.

Nowadays, pollination management problem has been over comed through introducing new self-compatible for almond genotypes. Therefore, producing selfcompatible genotypes has high priority in almond breeding programs. So, evalution of self-compatible genotypes as compared to self-incompatible ones and study of thier pollen effect is considered to be important. The present studies, effects of self and open pollination on some quantitative and qualitative traits in 13 selfcompatible genotypes were studied. To do so, four branches with enough flowers were selected in each tree at baloon stage. They placed inside bags and selfing was carried out by hand. Two branches also were selected for open pollination in each tree to compare self and open pollination effect on fruit set as well as fruit and kernel characteristics. Results showed that slfing had no negative effect on any of fruit and kernel characteristics, but it significantly reduced fruit set precantage. To slove this problem, it is recommended to plant two highly self compatible genotype together in the some orchard. Howerever, some of highly self compatible genotypes such as number 23 with high frut set (18.23%) can the planted as a monoculture. Keywords: Almond; Self pollination; Open pollination; Quantitative and qualitative Fruits; Kernel.