تاثير واحدهاي لندفرم بر توزيع فراواني و تغييرات مكاني ويژگي هاي بيولوژيكي خاك در دشت تبريز

Effect of Different Landforms on Spatial Variability and Frequency Distribution of Soil Biological Properties in Tabriz Plain

اين مطالعه با هدف ارزيابي توزيع فراواني و تغييرات مكاني ويژگي هاي بيولوژيكي خاك سطحي در داخل و بين لندفرم هاي مختلف تپه، دشت دامنه اي، دشت آبرفتي رودخانه اي، دشت و اراضي پست دشت تبريز در شمال غرب ايران انجام شد. در اين مطالعه نمونه برداري از خاك جهت اندازه گيري چهار ويژ گي بيولوژيكي به همراه كربن آلي و واكنش خاك براي 98 نقطه و به صورت شبكه اي با فاصله 1000 متر با توجه به تغييرات خاك انجام شد. توزيع فراواني متغيرهاي خاك نشان داد كه ويژ گي هاي بيولوژيكي خاك از توزيع فراواني نرمال برخوردار نبوده و پس از تبديل لگاريتمي، نرمال گرديدند. درمتغيرهاي كربن بيوماس وسهم ميكروبي تبديل داده هابا استفاده از تابع هاي لگاريتمي هر چند در كاهش ارزش چولگي موثر بود اما توزيع فراواني همچنان غيرنرمال باقي ماند. تفكيك نمونه ها در واحدهاي لندفرم باعث بهبود نرمال بودن توزيع داده ها گرديد، به طوريكه اين پارامترها در تمام لند فرم ها به جز دشت نرمال شدند. در بين متغيرهاي اندازه گيري شده، كربن آلي و تنفس ميكروبي وابستگي مكاني متوسط داشتند. كسر متابوليكي و سهم ميكروبي بدون وابستگي مكاني و واكنش خاك از وابستگي مكاني قوي برخوردار بودند. نتايج نشان مي دهد كه وابستگي مكاني خصوصيات بيولوژيكي خاك بيشتر تحت تاثير عوامل غيرذاتي و مديريتي مانند نوع كاربري، شخم و آبياري مي باشد. متغيرهاي بيولوژيكي به شدت تحت تاثير مقياس بوده و با بزرگتر شدن مقياس وابستگي مكاني قوي تري را نشان دادند. هم چنين تغييرپذيري ويژ گي هاي مورد مطالعه نتيجه تغيير در محيط هاي رسوب گذاري و يا اختلاف در مراحل خاكسازي يا هيدرولوژيكي براي موقعيت هاي مختلف لندفرم مي باشد.