بررسـي انتقادي دلايل اثبات وجـود خداوند در فلسفـه دكـارت بر محور عليت (برهان علامت صنعتي)

A Critical Iinquiry about the First Reason for Existence of God in Descartes Philosophy, Regarding to the Principle of Causality

بحث درباره دلايل وجود خدا، جدا از اهميتي كه به خودي خود دارد، در فلسفه دكارت از موقعيت ويژه‌اي برخوردار است، زيرا وي از طريق اثبات وجود خدا به اثبات طبيعت مادي و اعتبار علم ما به آن و احكامش رسيده است. در مقاله حاضر سعي شده است يكي از براهين دكارت جهت اثبات وجود خدا، كه به «برهان علامت صنعتي» شهرت يافته و متكي بر وجود مفهوم «كمال مطلق» در ذهن آدمي است، مورد مطالعه و ارزيابي قرار گيرد. در تحليل اين برهان، علاوه بر تقرير كامل استدلال دكارت، اعتراضات معاصران وي و پاسخ‌هاي او نقل و ارزيابي خواهد شد. وجهه نظر نگارنده در اين مقاله مطلق نيست، بلكه، به طور عمده، در ارتباط با اصل عليت و لوازم آن بحث مي‌كند. انتقادها و اظهارنظرهاي نگارنده نيز عموماً پيشنهادي و قابل بحث مجدد توسط صاحبنظران در فلسفه دكارت است.

The reasons of the existence of God in "The Philosophy of Descartes" are important, at least from three aspects: First is that they reply one of the most fundamental questions. Second is that God is the basis of his philosophical system. Third is that his arguments in some of those reasons are based on the principal of causality, which is the main axis in this article. In the present paper we will discuss about the first reason, which pursues proving the existence of God through his concept as absolute perfection in our mind, with attention to the principal of causality. At first we will proceed to explain the purpose of Descartes and then we will try to criticize it, mostly on the pivot of causality.