اثر شدت هاي مختلف نوري بر كالوس زايي و ميزان رنگيزه كالوس ها در جداكشت هاي گلي و رويشي گل محمدي Rosa damascena Miller.) و گل سرخ مينياتور (Rosa miniature)

The Effect of Different Light Intensities on Callogenesis and Calli Pigments Content of Shoot and Floral Explants of Rosa damascena Mill. and Rosa miniature

در اين پژوهش، اثر نور و تاريكي بر كالوس زايي جداكشت هاي رويشي (برگ، دمبرگ و ساقه) و گلي (گلبرگ، بساك و مادگي) و ميزان رنگيزه هاي (كلروفيل و آنتوسيانين) كالوس ها در دو گونه ي Rosa damascena Mill. و Rosa miniature مقايسه شده است. ريزنمونه هاي سترون روي محيط MS كه غلظت هاي مختلف 6 بنزيل آمينوپورين (BAP) و 2 و 4 دي كلروفنوكسي استيك اسيد (2, 4-D) به آن اضافه گرديده بود، كشت شده و در شدت نوري 1000، 2000 لوكس و تاريكي تيمار شدند. در مرحله توليد كالوس از جداكشت هاي گل محمدي، غلظت هاي 4 ميلي گرم در ليتر 2, 4-D و 5/1 ميلي گرم در ليتر BAP بهترين بازدهي را داشتند. بر عكس در گل سرخ مينياتور جداكشت هاي مختلف در فرايند كال زايي نسبت به غلظت هاي مختلف هورموني به شكل متنوعي پاسخ دادند. در همه جداكشت ها، نور، بنيان گذاري كالوس را به تاخير انداخت و تاريكي روند كالوس زايي را بسيار تسريع نمود. به علاوه، كال زايي جداكشت هاي رويشي در هر دو گونه زودتر از جداكشت هاي گلي شروع شد. قابل ذكر است كه بنيان گذاري كالوس از ريز نمونه هاي گلي ورد مينياتور يك هفته زودتر از گل محمدي آغاز گرديد. نرخ رشد كالوس نيز در جداكشت هاي ورد مينياتور بيشتر از ورد محمدي مشاهده شد. بررسي ميزان كلروفيل و آنتوسيانين كالوس ها نشان داد كه در تاريكي، توليد و تجمع اين رنگدانه ها بسيار كم و در نور اين مقدار به شكل قابل توجهي افزايش مي يابد. در گل محمدي كالوس هاي برگي و در گل سرخ مينياتور كالوس-هاي ساقه اي بيشترين مقدار كلروفيل و در هر دو گونه، كالوس هاي دمبرگي و بساكي كمترين مقدار را در خود ذخيره كردند. همچنين ميزان آنتوسيانين در كالوس هاي گلبرگ و مادگي هر دو گونه بيشتر از كالوس ديگر ريزنمونه ها بود در حالي كه كمترين مقدار در كالوس بساك و دمبرگ گل سرخ مينياتور و بساك گل محمدي مشاهده شد.

This study was conducted to compare the ability of callus production between shoot (leaf, petiole and stem) and flower (petal, pistil and anther) organs, as well as chlorophyll and anthocyanin accumulation in calli obtained from these explants in dark and light in Rosa miniature and Rosa damascena. Miniature rose and damask rose have become increasingly popular and economically important in recent years. In vitro regeneration method has a great commercial value in the rose propagation industry. The sterilized explants were cultured in modified MS medium supplemented by various concentrations of 2, 4-D (1, 2, 3, and 4 mg.l-1) and BAP (0.1, 0.5, 1 and 1.5 mg.l-1). The samples were kept under 1000 and 2000 lux white light intensities and dark. Combinations of 4 mg l-1 2, 4-D and 1.5 mg l-1 BAP in Rosa damascena were the most suitable treatments for callus production whereas various explants of Rosa miniature had different response to different growth regulator combinations. In the dark, callus initiation was quicker compared to the light. In addition, callus production of shoot explants were begun faster than floral ones. Callus initiation of floral explants from Rosa miniature occurred in 2th week after culturing, whereas in Rosa damascena observed in 3th week. The growth rate of calli from all explants (except anther) of Rosa miniature was more than Rosa damascena. The dark grown calli contained very low chlorophyll and anthocyanin concentrations whereas these contents increased remarkably at 1000 and 2000 lux (especially 2000 lux) light intensity. Leaf calli in Rosa damascena and stem calli in Rosa miniature produced maximum values of chlorophyll pigments whereas in both, anther and petiole calli had minimum amounts. The calli obtained of petal and pistil explants accumulated high concentration of anthocyanin pigments whereas the lowest values recorded from anther and petiole calli in Rosa miniature and petiole calli in Rosa damascena