اثر تنش شوري و خشكي بر ويژگي‌هاي جوانه‌زني بذر و رشد اوليه گياهچه جفنه (Salsola arbuscula)

The Effect of Salinity and Drought Stress on Seed Germination and Seedling Growth Properties in Salsola Arbuscula

جفنه، درختچه‌اي است كه با پراكنش نسبتاً وسيع در مرتع‌هاي منطقه‌هاي خشك و بياباني مشاهده مي‌شود و همواره تيپ‌هاي مرتعي وسيعي را در مرتع‌هاي قشلاقي به ‌وجود آورده است. جفنه به عنوان گياهي علوفه‌اي و حفاظتي در منطقه‌هاي خشك مطرح است و توسعه آن در چنين رويشگاه‌هايي،به ‌ويژه به همراه درمنه دشتي، چراگاه‌هايي با توان زياد در مرتع‌هاي ‌ قشلاقي ايجاد مي‌كند. در اين مطالعه به ‌منظور بررسي تاثير تنش شوري و خشكي بر جوانه‌زني بذر جفنه، دو آزمون جداگانه در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار در آزمايشگاه تحقيقات بذر دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند اجرا شد. شوري و خشكي در مجموع 12 تيمار (6 سطح شوري و 6 سطح خشكي) داشتند، كه شامل پتانسيل‌هاي اسمزي صفر (شاهد)، 5/0- ، 1- ، 5/1- ، 2- و 5/2- مگا‌پاسكال بودند. تيمارهاي شوري با بهره‌گيري از نمك كلرور سديم و تيمارهاي خشكي با بهره‌گيري از پلي اتيلن گلايكول 6000 دردماي oC25 تهيه شدند. نتيجه‌ها نشان داد كه تنش شوري و خشكي، درصد و سرعت جوانه‌زني، طول ساقه‌چه و ريشه‌چه و وزن خشك گياهچه را به ‌صورت معني‌داري كاهش مي‌دهد، اما بيشترين كاهش معني‌دار مربوط به طول ساقه‌چه بود. همچنين بر پايه نتيجه‌هاي به‌دست آمده مشاهده شد، كه گياه جفنه در مرحله جوانه‌زني به تنش شوري بيش از تنش خشكي حساس مي‌باشد.

Salsola arbuscula is a shrub with relatively wide distribution in arid rangelands and desert regions that has created extensive rangelands types in winter rangelands. Salsola arbuscula is considered as a forage and concrvative plant in arid regions and its development in these habitats especially with Artemisia siberi creates pastures with high power in winter rangelands. In the present study for investigating the effect of salinity and drought stress on seed germination of Salsola arbuscula two separate experiments in a completly randomized design with four replications were conducted in seed research laboratory faculty of agriculture university of Birjand. Salinity and drought have 12 treatments totally (six levels of salinity and six levels of drought) that consisted of zero (control), -0.5, -1, -1.5, -2 and -2.5 Mpa osmotic potentials. Salinity and drought treatments were prepared using Nacl and PEG6000 respectively in 25 degree celsius. The results indicated that salinity and drought stress decreased germination percentage, rate, shoot and root length and seedling dry weight very significantly but the most significant decrease was related to shoot length. Furthermore based on the obtained resultes it was indicated that Salsola arbuscula is more sensitive to salinity stress than drought stress at the stage of germination.