مطالعات پسااستعماري و اينترنت:‏ تحليل گفتمان ايميل‌هاي غيرشخصي دانشجويان دانشگاه تهران

Post-colonial Studies and Internet: the Discourse Analysis of the Studentsʹ ‎Impersonal E-mails of Tehran University

مطالعات پسااستعماري از حوزه‌هاي مطالعاتي جديد درباره مسايل كشورهاي جهان ‏سوم است. اين نگرش انتقادي به مجموعه‌اي از رهيافت‌هاي نظري اشاره دارد كه با ‏تاكيد بر پيامدهاي استعمارگرايي به تحليل گفتمان استعماري مي‌پردازد. طبق اين ‏رويكرد، غرب آگاهانه با تعريف شرق به عنوان ديگري غير متمدن، آن‏را به حاشيه ‏رانده است. هدف مطالعات پسااستعماري دخالت در گفتمان‏هاي استعماري و ‏از‏هم‏گسستن آنها است، اما نبايد به نقد صرف گفتمان استعماري اكتفا كرد بلكه بايد ‏‏«نقد از خود» را به اين موضوع افزود تا از اين طريق بتوان به راه حل انتقادي دست ‏يافت.‏‎ ‎در اين پژوهش، دانشجويان به‌عنوان بخشي از طيف روشنفكري جامعه مدنظر ‏ما بوده‌اند و بدين منظور ايميل‌هاي غيرشخصي تعداد 40 نفر از دانشجويان دانشگاه ‏تهران مورد بررسي قرار گرفته و نمونه‌هاي زيادي از ايميل‌هايي كه داراي محور ‏مقايسه‌اي نسبت به ايراني و غيرايراني بوده‌اند با شيوه هدفمند انتخاب شده و با ‏رويكرد مطالعات پسااستعماري مورد مداقه قرار گرفته‌اند. پس از مطالعه ايميل‌ها با ‏روش تحليل گفتمان انتقادي به روش فركلاف، اين نتيجه به دست مي‌آيد كه سه مولفه ‏كليت‌سازي، ناهمزمان‌سازي و منفي‌سازي بر اين ايميل‌ها حاكم است كه با گفتمان ‏شرق‌شناسي مطابقت دارد. از اين رو مي‌توان گفت كه گفتمان شرق‏شناسانه در ميان ‏تعداد متنابهي از ايميل‌هاي دانشجويان دانشگاه تهران وجود دارد و جمعي از نخبگان ‏جامعه، دست‌كم در عرصه نمادين، گفتمان استعمار درباره فرودستي خود را ‏پذيرفته‏اند.‏

Postcolonial Studies is one of the new study areas about the issues of the third world. This ‎critical attitude comprises a set of theoretical approaches that are accounting for colonial ‎discourse analysis with emphasizing on the effect of colonialism on cultures. On the basis of this ‎approach west scholars who study orientation are used to call it as "non-civilized other" to ‎marginalize orients self. The ultimate goal of postcolonial studies is combating against ‎colonialism and imperialism discourse and deconstructing it, but it is not sufficient to criticize the ‎colonial discourse merely. Rather we need to use "self-criticism" for achieving a critical solution. ‎In this research the students have been considered as a part of the enlightenment spectrum, so, 40 ‎impersonal Tehran university students’ e-mails have been analyzed. In this research a lot of e-‎mails containing comparative themes toward being Iranian or not have been purposively chosen ‎and studied based on the post-colonial studies. After studying the e-mails based on Faircloughʹs ‎critical discourse analysis, we came to this conclusion that 3 criteria are compatible with ‎Orientalism that dominate on these e-mails. These criteria includes as asynchrony, negative ‎making and totality making. It can be said that there is a considerable amount of Orientalism ‎discourse in Tehran university students’ e-mails and therefore a group of the elites have accepted ‎symbolically their baseness alleged by the colonial discourse.‎