اثر منابع آلي و شيميايي نيتروژن بر صفات كمي و كيفي سه رقم كلزاي زمستانه در اراك

Effect of organic and inorganic nitrogen sources on quantitative and qualitative characteristics in three winter rapeseed

به منظور مطالعه اثرات منابع آلي و شيميايي نيتروژن بر صفات كمي و كيفي سه رقم كلزاي زمستانه، آزمايشي در سال زراعي 1388 – 1387 در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع‌طبيعي استان مركزي (اراك) به صورت فاكتوريل با طرح پايه بلوك‌‌هاي كامل تصادفي و در سه تكرار انجام شد. تيمارها شامل ارقام كلزا در سه سطح V1(اوكاپي)، V2 (مودنا) و V3 (ليكورد) و منابع نيتروژن شامل سه سطح N1 (كمپوست آزولا)، N2 (50 % آزوكمپوست+50 درصد اوره) و N3 (اوره) بودند. كود آزوكمپوست قبل از زمان كاشت استفاده شد و كود اوره در سه مرحله شامل زمان كاشت، طويل شدن ساقه و قبل از گلدهي مصرف شد. نتايج نشان داد كه ارقام از لحاظ كليه صفات مورد مطالعه متفاوت بودند. رقم ليكورد بيشترين عملكرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجين‌‌هاي فرعي، عملكرد زيست توده و عملكرد روغن را داشت. همچنين بين منابع مختلف نيتروژن از نظر تمامي صفات اختلاف معني‌دار در سطح احتمال يك درصد وجود داشت. تيمار نيتروژن تلفيقي از نظر تعداد خورجين در ساقه اصلي، تعداد خورجين در ساقه فرعي، عملكرد زيست توده، عملكرد دانه و عملكرد روغن بر تيمارهاي ديگر برتري نشان داد. برهمكنش منابع نيتروژن و ارقام كلزا بر تمامي صفات اندازه‌گيري شده در سطح احتمال يك درصد معني‌‌دار بود. رقم ليكورد با نيتروژن تلفيقي بيشترين عملكرد زيست توده، شاخص برداشت و عملكرد دانه را نشان داد.

In order to study the effects of organic and inorganic nitrogen sources on quantitative and qualitative characteristics of three winter rapeseed cultivars, a field experiment was carried out as factorial arrangement in complete block design with three replications in Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi Province, Arak, during 2008-2009 growing season. Three rapeseed cultivars (Okapi, Modena and Licord) and three sources of nitrogen (Azocompost, Urea and 50% Azocompos plus 50% Urea) comprised the experimental factors. Azocompost fertilizer was utilized before sowing time and urea fertilizer was applied at three stages inclodings of sowing time, stem elongation and before flowering. Results showed that rapeseed cultivars had significant differences for all traits. Licord cultivar had the highest seed yield, 1000-seed weight, seeds per silique in secondary branches, biological and oil yield. Also there was significant difference between nitrogen sources for all characteristics at 1% probability level. Integrated nitrogen treatment showed superiority to other treatments for siliques per secondary branches, siliques per main branch, biological yield, seed yield and oil yield. The interaction effect between nitrogen sources and rapeseed cultivars was significant for all traits at 1% probability level. Licord cultivar with integrated nitrogen treatment showed the highest biological yield, harvest index and seed yield.