برآوردي از هزينه رفاهي تورم در اقتصاد ايران

Estimating the Welfare Cost of Inflation in the Iranian Economy

تورم به گونه‌هاي متفاوت رفاه اقتصادي را خدشه‌دار و يا به عبارت ديگر زيان رفاهي براي جامعه ايحاد مي‌نمايد. مطالعات متعدد نشان داده است كه رابطه مثبت و معناداري بين سياست‌هاي پولي و تورم به ويژه در كشورهاي در حال توسعه و از جمله ايران وجود دارد و بحث در هزينه‌هاي رفاهي تورم و برآورد آن به سياست‌گذاران كشور، به ويژه مقامات پولي كمك مي‌كند تا اثرات رفاهي سياست‌هاي خود را بدانند و بر اساس آن تصميم‌گيري نمايند. در اين مقاله يك تابع تقاضاي پول براي بازار پول ايران تعريف و سپس با استفاده از آن به برآورد هزينه‌هاي رفاهي تورم در دوره (1386-1338) پرداخته مي‌شود. در اين بررسي ابتدا با استفاده از آزمون ريشه واحد ديكي فولر تعميم يافته و روش هم‌جمعي يوهانسن به بررسي رابطه بلند‌مدت هزينه فرصت نگهداري پول و نسبت حجم نقدينگي به در آمد پرداخته شده و سپس هزينه رفاهي تورم بر اساس معكوس تابع تقاضاي پول و بر مبناي الگوي لگاريتمي لوكاس (2000) و الگوي نيمه لگاريتمي كاگان (1956) تخمين زده شده است. نتايج تخمين نشان مي‌دهد كه اگر نرخ تورم از 3 درصد به 15 درصد افزايش يابد هزينه رفاهي تورم در مدل لگاريتمي از 14/0 در صد GDP به 7/1 درصد GDP ودر مدل نيمه لگاريتمي از 12/0 درصد GDP به 3/2 درصد GDP افزايش خواهد يافت.با توجه بررسي‌هاي انجام شده، به نظر مي‌رسد كه مدل نيمه لگاريتمي جهت محاسبه هزينه رفاهي تورم در ايران مناسب‌تر است.

Inflation has negative effects on economic welfare in different ways. In other words, it may cause welfare costs for society. Many studies indicate that there is a positive and statistically significant relationship between monetary policy and inflation, particularly in developing countries including Iran. Estimation of welfare cost of inflation may help policy makers as well as monetary authorities to evaluate the welfare effects of their policies and decide how to proceed. This paper defines a money demand function for Iranʹs money market, then by applying advanced econometrics techniques and based on Lucas Logarithmic model (2000) and Caygan’s semi log version (1956), the welfare cost of inflation is estimated for the period of 1958-2007. The results indicate that if the inflation rate increase from 3 percent to 15 percent, the welfare cost of inflation based on the logarithmic model would increase from 0.14 percent of GDP to 1.7 percent of GDP and based on the semi logarithmic model, from 0.12 GDP to 2.3 percent of GDP. The paper argues that the semi logarithmic model is more appropriate for calculating welfare cost of Inflation in Iran