طراحي و اجراي برنامه آموزشي ارتقاي فعاليت بدني در بين دانش آموزان: كاربرد تيوري رفتار برنامه ريزي شده

Designing and Implementing Educational Program to Promote Physical Activity Among Students: An Application of the Theory of Planned Behavior

زمينه و هدف: يكي از پيامد هاي ماشيني شدن زندگي و پيشرفت تكنولوژي در قرن حاضر، فقر حركتي و كاهش فعاليت فيزيكي مناسب در بين افراد بوده است كه اين مشكل از ديدگاه سلامتي يكي از مهمترين مشكلات جامعه امروزي مي باشد؛ لذا در اين پژوهش با بهره گيري از تيوري رفتار برنامه ريزي شده به طراحي و اجراي يك برنامه آموزشي به منظور ارتقا فعاليت فيزيكي در بين دانش آموزان مقطع راهنمايي پرداخته شده است. روش تحقيق: اين پژوهش يك مطالعه كارآزمايي ميداني است. بدين منظور چهار مدرسه راهنمايي (دو مدرسه دخترانه و دو مدرسه پسرانه) از ميان مدارس راهنمايي انتخاب گرديدند و سپس دو مدرسه به عنوان گروه مداخله (150 نفر) و دو مدرسه به عنوان گروه شاهد (150 نفر) در نظر گرفته شد. شركت كنندگان قبل و 2 ماه پس از انجام مداخله آموزشي پرسشنامه ها را تكميل نمودند. در نهايت اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماريSPSS نسخه 13 و با بهره گيري از آزمون هاي آماري كاي دو، t مستقل و t زوجي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج بدست آمده نشان دهنده وجود اختلاف معني دار براي ميانگين نگرش (003/0 > p)، قصد رفتاري (000/0p < )، نرم هاي انتزاعي (013/0p < ) و كنترل رفتاري درك شده (001/0p < ) بين دانش آموزان گروه هاي مداخله و شاهد بعد از انجام مداخله آموزشي بود. همچنين ميزان پرداختن به فعاليت بدني در بين دانش آموزان گروه مداخله به طور معني داري بعد از انجام مداخله آموزشي افزايش يافت (000/0 p < ). نتيجه گيري: نتايج حاصل از پژوهش حاضر نشان دهنده وجود تفاوت آماري معني دار در سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده و افزايش پرداختن به فعاليت بدني در بين دانش آموزان گروه مداخله بعد از اتمام برنامه آموزشي بود كه حاكي از تاثير مثبت برنامه آموزشي اجرا شده است.

Background and Aim: Reduction of physical activity among adolescents is one of the most important problems of society. The aim of this study was to determine the effects of training programs on promoting the physical activity among school students by using the theory of planned behavior. Materials and Methods: This was a quasi-experimental study in which four junior high schools were randomly selected and then assigned to two interventional groups (n=150) and two control groups (n=150). Next, the students filled out the questionnaires before the intervention and two months after the intervention. The collected data were analyzed using SPSS Software V.13 employing Chi-square, independent and paired t test. Results: There was a statistically significant difference for the mean score of attitude (p=0.003), intention (p=0.000), subjective norms (p=0.013), perceived behavioral control (p=0.001) and increasing physical activity (p=0.000) among interventional groups after implementing the educational program. Conclusion: The overall results indicated that there were significant differences in the structure of theory of planned behavior and the increase of physical activity among students in the intervention group after training. It seems that implementing educational programs for increasing physical activities among students will be useful.