اندازه‌گيري و تحليل تاثير سرمايه‌گذاري تحقيق و توسعه (R&D) بين‌المللي كشاورزي بر بهره وري كل عوامل توليد كشاورزي در ايران

Measuring and Analysing the Effect of International Agricultural Expenditures on R&D in the Total Factor Productivity of Agricultural Sector in Iran

امروزه يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي لازم براي تصميم‌گيري به منظور سرمايه‌گذاري در تحقيق و توسعه (R&D) كشاورزي بين‌المللي مفهوم نرخ بازگشت سرمايه‌گذاري در آن است. به‌رغم اهميت تحقيق و توسعه كشاورزي در انباشت دانش و ايجاد نوآوري در محصولات بخش كشاورزي در پژوهش حاضر با استفاده از رهيافت آلمون و با جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش از طريق سايت‌ها و منابع آماري داخلي و خارجي نظير جهاد كشاورزي، بانك مركزي و سازمان فايو براي بازه زماني (1387-1358)، به بررسي تاثير تحقيق و توسعه كشاورزي بين‌المللي بر بهره‌وري كل عوامل توليد كشاورزي در ايران پرداخته شد. نتايج مطالعه نشان داد كه اثر تحقيق و توسعه شركاي تجاري (بين‌المللي) در بهره‌وري كشاورزي مثبت و معني‌دار بوده و بعد از گذشت چهار سال از سرمايه‌گذاري در آن، اثر خود را نمايان مي‌كند و اين اثر تا سه سال در بخش كشاورزي ادامه مي‌يابد. بر اساس يافته‌هاي اين تحقيق، ميزان كشش بلند‌مدت تحقيقات كشاورزي بين‌المللي (شركاي تجاري) بر بهره‌وري كل اين بخش در ايران 18/0 برآورد شده است. همچنين با استفاده از روش‌شناسي محاسبه IRR، ميانگين نرخ بازگشت سرمايه‌گذاري تحقيق و توسعه كشاورزي بين‌المللي در طي دوره مورد مطالعه 38 درصد براي بخش كشاورزي كشور برآورد شد كه در مقام مقايسه با ميانگين آن براي كشورهاي در حال توسعه يعني رقم 52 درصد كميت پاييني است. در نهايت مي‌توان گفت علت پايين بودن نرخ بازگشت سرمايه تحقيقاتي شركاي تجاري در ايران براي بخش كشاورزي از يك طرف كم توجهي در انتخاب شركاي تجاري مناسب از نظر سرريز دانش كشاورزي و از طرف ديگر ارتباطات كم بخش كشاورزي كشور با مراكز تحقيقات كشاورزي معتبر جهاني است.

Agricultural economists have indicated that the rate of return of expenditures on agricultural R&D is relatively favourable. Alston and Evenson (2007) say that the R&D expenditure is the core variable for the productivity factor. In this study, at first the impact of international agricultural research and human capital was estimated on productivity by Almon lag model and in the next step the rate of return international agricultural R&D on the agricultural sector of Iran was calculated. The result showed that the international R&D in agricultural sector affects on productivity after 4 years and this effect will last for 3 years .The long term coefficient of international agricultural R&D is 0.18 and the internal rate of return (IRR) was calculated up to 38% in productivity models of Iran during the period of 1979- 2008 (1358-1387) which is lower than the average rate in developing countries.