آناليز داده‌هاي رصدي و پارامترهاي سيّاره‌اي محيي‌الدّين مغربي در رصدخانه مراغه (بررسي موردي پارامترهاي ساختاري مدار سيّاره زحل)

Analyzing Observational Data and Planetary Parameters of Muhyi al-Din al-Maghribi in Maragha Observatory

محيي‌الدّين مغربي از معدود اخترشناسان ادوار ميانه است كه نظام نجومي وي تماماً مبتني بر مقادير جديدي از پارامترهاي سيّاره‌اي است كه اندازه‌گيري داده‌هاي رصدي و فرآيندهاي محاسبه‌اي براي تعيين مقدار آنها در رصدخانه مراغه انجام گرفته است. وي جزييّات رصدها و محاسبات خود را در اثري به نام تلخيص المجسطي شرح داده است. در پژوهش حاضر، داده‌ها، محاسبات و مقدار نهايي محيي‌الدّين براي پارامترهاي ساختاري مدار سيّاره زحل (خروج از مركز و موقعيّت نقطه اوج دايره حامل) با كاربرد دو روش (الف) تحليل عددي با توجّه به مقادير نوين و (ب) مطالعه انتقادي در بستر تاريخي بررسي مي‌شود.

Muhyi al-Din Maghribi is among the few astronomers of the middle ages whose astronomical system is entirely based on new measures of planetary parameters and whose measurement of the observational data and calculation processes for determining their amount have been carried out in Maragha Observatory. He has explained the details of his observations and calculations in a volume called Talkhi? al-Majasti. In the present research, Muhyi al-Din’s data, calculations, and final measure for the structural parameters of Saturn’s orbit (eccentricity and the position of the zenith of the vector circle) are examined through the application of two methods: A. numeral analysis with respect to new amounts, and B. critical study in the course of history.