تركيه، پان‏تركيسم و آسياي مركزي

Turkey, Pan-Turkism and Central Asia

هدف اين مقاله، بررسي تاثيرات ايديولوژي پان‏تركيسم در آسياي مركزي است. فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و استقلال كشورهاي آسياي مركزي و قفقاز، بار ديگر اميد نظريه پردازان و استراتژيست‌هاي پان‏تركيسم را كه پس از جنگ دوم در رابطه با پيشبرد پروژه برپايي يك امپراتوري ترك زبان در مناطق جنوبي شوروي دچار سرخوردگي و نااميدي شده بودند، زنده كرد. اين مقاله با توجه به آرمان هاي پان‏تركي در سياست خارجي تركيه و تلاش‌هاي پانزده ساله اخير سياستمداران و نخبگان فكري اين كشور براي پيشبرد پروژه پان‏تركيسم و اتحاد جمهوري‌هاي آسياي مركزي، پيامد اين تلاش‌ها و تاثيرات آن در آسياي مركزي در نهايت واكنش كشورهاي منطقه را به آرمان‌هاي پان‏تركي تجزيه و تحليل مي‌كند. فرضيه اساسي مقاله آن است كه برخلاف ايده‌هاي اوليه، پان‏تركيسم در ابعاد سياسي خود پيشرفت چنداني نكرده و اين مساله تركيه و سياستمداران آن را دچار ترديد كرده است. با اين همه تركيه در عرصه انتقادي و فرهنگي همچنان به پروژه امپراتوري‏سازي آينده اميدوار است.

This research seeks to study the impact of Pan-Turkist ideology on Central Asia. The collapse of the Soviet Union and independence of the Central Asian and Caucasian states once again revitalized hopes among the Pan-Turkist theoreticians and strategists who were hopeless about the implementation of their project of establishing a Turkic empire in the southern parts of the Soviet Union. Considering the Pan-Turkist ideals in Turkeyʹs foreign policy and the 15-year long efforts by the countryʹs politicians and intellectuals in promoting the Pan-Turkist project of alliance among Central Asian republics, this article addresses these efforts and their effects on Central Asia and finally regional countriesʹ reaction to the Pan-Turkist ideals. The main hypothesis of this article includes that unlike original ideas, Pan-Turkism has not progressed so much in its political aspects, which made Turkish politicians hesitant about it. Nonetheless, Turkey is still hopeful that it would create an empire in economic and cultural areas in the future.