خوارقِ عادات و انواع آن در تصوّف اسلامي

Types of the Extraordinary in Islamic Sufism

خوارقِ عادات و انواع آن در تصوّف اسلامي دكتر عطا محمّد رادمنش عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف آباد اميرحسين همّتي دانشجوي دكتراي زبان وادبيّات فارسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف آباد چكيده : پرداختن به مساله‌ي خوارق عادات و بحث درباره‌ي انواع افعالِ ناقض عادت، يكي از مباحث رايج در ميان اهل تصوّف بوده است. اين موضوع در عرفان و تصوّف اسلامي به صورتِ مساله‌ي كرامات نمودي ويژه پيدا كرده است. در ميان مسائل متعدّدي كه در عرفان اسلامي مطرح مي باشند، و در بين احوال و آثاري كه آن ها را از آن اوليا دانسته اند، كرامات مشكل ترين آن هاست. پيچيدگيِ اين موضوع به گونه اي است كه درصورت عدم آشنايي كامل با آن، كرامات اوليا اُموري مُستَحيل به نظر خواهند آمد؛ و به صِرفِ عقل گريز بودن اين افعال، به آساني به انكار آن ها مي توان پرداخت. كرامت، بحثي دراز دامن به دنبال دارد و بدون پرداختن به زواياي مختلف آن، امكان دست يافتن به تصوّري روشن از اين موضوع محال مي نمايد. يكي از اين زوايا ـ كه در حكم مقدّمه اي جهت ورود به مبحثِ كرامات به حساب مي آيد ـ مساله‌ي انواعِ خوارق عادات است. اهل طريقت از سه ديدگاه ويژه به بررسي خوارقِ عادات پرداخته اند و انواعي براي آن ارايه نموده اند. اين انواع ـ در ظاهر ـ يكسان و شبيه به يكديگر به نظر مي رسند. آن چه اين اقسام را از يكديگر متمايز مي سازد، ماهيّت و قصد اصلي از اظهار آن هاست. موقوف بودن اين تفاوت و تمايز به باطن و محتوا، سبب گرديده است تا حدّ و مرزِ ميانِ برخي از اين انواع ـ نسبت به يكديگر ـ كاملاً روشن نباشد. بررسي انواع خوارق عادات و توضيح در باب هريك از اين اقسام، از جمله راه هايي است كه كمك مي نمايد تا حدود و ثُغور اين انواع نسبت به يكديگر مشخص شود. علاوه بر اين، به نظر مي رسد قصد اصلي از طرح مساله‌ي انواع خوارق عادات در تصوّف اسلامي، به منظور تبيينِ هرچه بهتر و توضيحِ هرچه روشن تر كرامات و مشخص ساختن وجوهِ تمايز آن نسبت به ديگر انواع بوده است. در اين مقاله، سعي بر آن است تا به شيوه اي منظم و سامّان يافته به معرفي انواع خوارق عادات و ترسيم خطوط كلي هر يك از اين اقسام پرداخته شود.

To deal with the problem of knowledge of Khavaregh Adat ( violating the supernatural laws and the discussion going around violating these natural laws have been one of the current) , debates among the sufis . this matter has got it own specialty in the form of Karamat ( miracles ) in Islamic mysticism and Sufism . karamat has been one of the most complicated issues among all the other various problems appeared in Islamic mysticism and in other works related to authorities. Neglecting such an issus and having no perfect knowledge about it will make the authorities miracles converted , and it is easy to ignore these activities since they can not be solved through the minds capacity . miracle will have a long discussion behind it , and without considering all its aspects and details , it is impossible to get access into a clear picture of it . one of these aspects which is the basic requirement needed to open the discussion of miracle is the different types of khavaregh adat . these types seem to be similar and identical in appearance , but what makes them different is their nature and the purpose of mentioning them . dedication of such a difference and distinction between nature and content has made no clear boundary among som of these instances . so dealing with the term of khavaregh adat and giving description about each of these types is one of the ways which help to draw boundaries among these different types . furthermore , it seems that the main purpose of creating the issue of different types of khavaregh adat is to clarify the matter much better and to give much definition about miracles and to make distinction among its different types . in this article , an attempt has been made to discuss different forms of khavaregh adat in an orderly organized way and draw out the basic principles of each of the types .