گزينش ژنوتيپ‌هاي جديد گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) براي شرايط محيطي مختلف با استفاده از برخي آماره‌هاي پايداري

Selection of New Safflower (Carthamus tintorius L.) Genotypes for Different Climatic Conditions Using some Stability Parameters

به‌منظور تعيين پايداري و واكنش ارقام و لاين‌هاي گلرنگ در كشت پاييزه، تعداد 18 ژنوتيپ خالص گلرنگ به همراه ارقام پديده و گلدشت در چهار منطقه كرج، اصفهان، زابل و داراب فارس در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار و به مدت سه سال زراعي (88-1385) مورد بررسي قرار گرفتند. تجزيه واريانس مركب روي عملكرد دانه اختلاف معني‌دار براي اثر سال، مكان، ژنوتيپ، اثر متقابل ژنوتيپ × مكان، ژنوتيپ × سال و ژنوتيپ × مكان× سال نشان داد. با توجه به معني‌دار بودن اثر متقابل سه جانبه جهت بررسي دقيق‌تر ژنوتيپ‌ها و تعيين پايداري عملكرد دانه آن‌ها از روش‌ها و پارامترهاي مختلف پايداري نظير واريانس محيطي (S2i)، ضريب تغييرات محيطي (CVi)، ميانگين مربعات انحراف انحراف از خط رگرسيون (S2di)، ضريب رگرسيون (bi)، ضريب اكووالانس W2i) ) و واريانس پايداري(2i ? ) استفاده شد. بر اساس شيب رگرسيوني و ميانگين عملكرد دانه و همچنين انحراف از خط رگرسيون و نتايج حاصل از ساير روش‌هاي پايداري، لاين جديد K.W.2با پايداري عمومي خيلي خوب در تمام محيط‌ها و عملكردي بالا به عنوان ژنوتيپ مطلوب انتخاب شد.

To study genotype ? environment interaction, stability of eighteen new winter safflower genotypes together with two cultivars Padideh and Goldasht were evaluated in four different environmental conditions of Karaj, Isfahan,, Darab and Zabol. The experiment was in a randomized complete block design with four replications carried out for three years( 2006 -2009 ). The analysis of variance for seed yield showed significant differences among the genotypes. The effects of genotype × year, genotype × location and genotype × year × location were also significant. Stability parameters such as S2i, S2di, CVi, W2i,?2i, bi and SDR were estimated for each genotype, and based on the mean of seed and oil yields, coefficient of regression equal to unity, less deviation from regression and other stability parameters, genotype K.W.2 with the highest seed yield (2862.2 kgha-1) and good stability was selected as a desirable genotype.