مقايسه ي روش تجربي بهينه براي برآورد تابش با مقياس‌هاي زماني مختلف در ناحيه ي اقليمي مشهد

Estimating the Solar Radiation in Mashhad: The Optimal Empirical Method vs. Seven Temporal Scales

تابش خورشيدي، يكي از مهمترين پارامترهاي تاثيرگذار در توازن حرارتي جو زمين بوده و مبناي بسياري از مطالعات اقليمي است. با توجه به نبود امكان استفاده از پيرانومتر در همه، روش‌هاي تجربي بسياري براي برآورد آن توسط محققان در سراسر جهان پيشنهاد شده است. در اين تحقيق از هفت الگوي پيشنهادي كه براي اقليم نيمه خشك مشهد واسنجي شده است، براي انتخاب بهترين الگوي برآورد تابش خورشيدي در مقياس‌هاي زماني مختلف استفاده شده است. اين الگوها عبارت اند از الگوي آنگستروم- پرسكات پيشنهادي توسط فايو، الگوي آنگستروم- پرسكات واسنجي شده توسط خليلي و رضايي صدر شماره 1 و 2، الگوي آنگستروم- پرسكات واسنجي شده توسط عليزاده و خليلي، الگوي رگرسيون خطي عليزاده و خليلي، الگوي صباغ و الگوي گلور- مك كلوت. بررسي نتايج در دو مقياس روزانه و ماهانه (متوسط روزانه در ماه) نشان داد كه در مقياس روزانه الگوي آنگستروم- پرسكات واسنجي شده توسط خليلي و رضايي صدر كه داراي ، ، و است و طيف جذبي بخارآب موجود در اتمسفر نيز در آن منظور شده است، بهترين الگوي برآورد تابش خورشيدي در اقليم نيمه خشك مشهد مي باشد. همچنين در اين مقياس، معادله ي آنگستروم ـ پرسكات شماره 2 (واسنجي شده توسط خليلي و رضايي صدر) و معادله ي رگرسيوني عليزاده و خليلي در اولويت هاي بعدي قرار دارند. براي مقياس ماهانه نيز، مي‌توان الگوي گلور- مك كلوت را با ، ، و به عنوان بهترين الگوي برآورد تابش خورشيدي در اين منطقه معرفي نمود.

The solar radiation received by earth surface is one of the most applicable parameter that is so important in hydrology, agriculture, Meteorology and climatological modeling. Because of very expensive instrument for measuring the radiation, researchers suggested many different experimental equations to estimate this parameter in different climate. Seven models which are calibrated for semi-arid climate of Mashhad were used to find the optimum model for this area. These models are Angstrom–Prescott suggested by FAO, calibrated model of Angstrom–Prescott by Khalili and Rezaei Sadr (1 and 2), calibrated model of Angstrom–Prescott by Alizadeh and Khalili, Linear Regression Model of Alizadeh and Khalili, Sabbagh model and Glover and McCuloch. Results show that in daily scale the calibrated model of Angstrom–Prescott by Khalili and Rezaei Sadr including atmospheric water vapor spectrum is the best model in Mashhad’s climate where ، ، and . Also in this scale, the calibrated model of Angstrom–Prescott by Khalili and Rezaei Sadr and Linear Regression Model of Alizadeh and Khalili are in the second and third order respectively. It is also found that in the monthly scale, the Glover and McCuloch model is the best one where ، ، and .