كانت و نمايش غايت فرهنگ انضباط به مثابه ايده‏آل زيبايي

Kant and Expressing the Purpose of the Culture of Discipline

كانت در نقد قوه حكم، ايده‏آل زيبايي را «نمايش يك ايده عقلي در يك موجود منفرد» تعريف كرده است. وي كه ايده‏آل زيبايي را صرفا به انسان محدود كرده است، در نمايش چنين ايده‏آلي، هم به ايده‏ها و غايات عقل عملي (اخلاق) و هم به نحو بيشتر به محصول فرهنگ انضباط كه نتيجه استفاده انسان از «غايتمندي عيني» در طبيعت است توجه دارد. اما آيا چنين ملاحظه‏اي نافي دعاوي كانت در معرفي حكم ذوقي و دقايق حصول آن است؟ اين نوشتار درصدد است پس از تشريح مفهوم ايده‏آل زيبايي و فرهنگ انضباط، نشان دهد هرچند ايده‏آل زيبايي اساسا بر مبناي ضابطه غايتمندي ذهني حاصل نيامده و بنابراين نبايد زيبا خوانده شود، يا دست‏كم يك زيبايي محض نيست، به دليل نسبتي كه با ايده متعارف زيبايي دارد مي‏تواند به منزله امر زيبا، در ملاحظات زيباشناختي كانون توجه قرار گيرد.

In his Critique of Judgment, Kant defines ideal beauty as “expressing a rational idea in one entity”. He confines ideal beauty to the human being, and in such expression, pays attention to the ideas and ends of practical reason (morality), and more than that, he focuses on the product of the culture of discipline which is the result of human use of “objective purposiveness” in nature. The question is whether such a consideration contradicts Kant’s claims about judgment of taste and its subtleties. The author in this article, after describing the concepts of ideal of beauty and culture of discipline in Kant, tries to show that although the ideal of beauty is not produces on the basis of subjective teleology, and therefore, should not be called beautiful, or at least is not a pure beauty, it has a relation to the common idea of beauty, and hence can be considered beautiful and an object for aesthetic studies.