تحليل فرمان امان‌نامه اشرف افغان به اهالي اصفهان

An Analysis on the Decree of Aman Name-ye-Ashraf-e-Afghan

سند موردنظر، فرماني است از اشرف افغان با مهر اشرف، طغراي حكم جهان مطاع شد و تاريخ صدور ذي‌القعده الحرام 1138ق. اين فرمان جزو اسناد خريداري سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران است كه در معاونت اسناد ملي در مجموعه اسناد خريداري نگهداري مي‌شود. اين فرمان جزو معدود فراميني است كه از دوره محدود حكومت افغان‌ها بر ايران صادر شده است. آشفتگي و هرج و مرج سياسي دوره حكومت افغان‌ها، فراغت صدور فرامين گوناگون را از آنها سلب كرده بود. لذا تعداد اسناد و بويژه فرامين اين دوره تاريخي بسيار اندك است. در اين مقاله در ابتدا به ترسيم فضاي ايران اواخر صفوي و دوره حكومت افغان‌ها مي‌پردازيم و حال و هوايي را كه در آن، اشرف افغان اين فرمان را صادر كرد، شرح داده، سپس به بررسي بند بند اين فرمان پرداخته و دلايل قرار گرفتن اين مسايل در فرمان را بررسي مي‌كنيم و در نهايت هم بازخواني از فرمان و آناليز آن ارايه مي‌گردد. در نهايت نتيجه بحث ارايه خواهد شد.

This article analyses a decree from Ashraf-e-Afghan with the seal of Ashraf, "toghraa-ye-Hokm-e-Jahan Motaaʹ Shod", the date of its promulgation being Zighaʹde, 1138. This decree is available among purchased records by the National Library and Archives of Iran, and is maintained in the National Archives in the series of purchased records. The decree is one of the few issued in Iran during the limited period of the Afghan reign. Political agitation and chaos during the Afghan reign had limited the opportunities for issuing various decrees. Therefore, the number of records, and in particular decrees of this historical period, is very few. In this article, we firstly describe the situation of Iran in the late Safawid period and Afghan reign and the context in which Ashraf-e-Afghan issued this decree. We then examine the decree section by section, while posing some questions on it. Finally, we present a re-reading and analysis of the decree, and reach some conclusions.