ارزيابي توان اكولوژيك اراضي با استفاده از سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (مطالعه موردي: اراضي حاشيه شهر تبريز)

Ecological capability assessment by using GIS and Analytic Hierarchy Process (Case study: Tabriz Suburb)

براي رسيدن به توسعه پايدار داشتن برنامه ريزي با تكيه بر ارزيابي همه جانبه محيط طبيعي امري ضروري است. با توجه به اينكه محيط زيست طبيعي توان اكولوژيكي محدودي را براي استفاده هاي انسان داراست، ارزيابي توان اكولوژيكي به عنوان هسته مطالعات زيست محيطي با پيشگيري بحران هاي موجود، بستر مناسبي براي برنامه ريزي زيست محيطي فراهم مي آورد. تحليل قابليت اراضي براي توسعه شهري يكي از اصلي ترين مقولاتي است كه برنامه-ريزان شهري با آن سروكار دارند. در اين مقاله طي رويكرد ارزيابي چند معياره با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (Analytical Hierarchy Process) و روش مقايسه زوجي در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)، ارزيابي توان اكولوژيكي حاشيه شهر تبريز براي توسعه كالبدي بر پايه مشاهدات محيطي (دوازده معيار طبيعي و انساني) صورت گرفته و نقشه نهايي در محدوده مذكور تهيه شد. اين نقشه نواحي مناسب براي توسعه كالبدي شهر را نشان مي دهد. نتايج اين پژوهش مي تواند مورد استفاده برنامه ريزان شهري قرار گيرد.

In order to achieve sustainable development, it is necessary to obtain and adopt planning procedures based on Multi Criteria Evaluation of natural environment. Since biophysical (natural) environment has limited ecological capabilities for human use, ecological capability assessment, as an essence for environmental studies and with the aim of preventing existing crises, yields proper grounds for environmental planning. The analysis of land capability and sufficiency for urban development is one of the main categories with which urban planners deal. In this paper, by Analytic Hierarchy Process (AHP) through the perspective of Multi Criteria Evaluation (MCE) Approach and within the Geographic Information Systems (GIS), ecological capability of the suburbs surrounding Tabriz city was assessed (natural and human in terms of 12 criteria) to examine the physical development of Tabriz city and final mapping of the region was provided. This mapping shows regions suitable for physical urban development of the city. The results and finding of this research were applied by urban planners.