ارزيابي ژنوتيپ‌هاي لوبيا چيتي به تنش خشكي بر اساس شاخص‌هاي تحمل به تنش

Evaluation of Chitti Bean Genotypes to Drought Stress Using Stress Tolerance Indices

به منظور شناسايي ژنوتيپ‌هاي متحمل به خشكي، آزمايشي در مزرعه ايستگاه ملي تحقيقات لوبيا خمين در سال 1386 اجرا شد. تعداد يك صد ژنوتيپ لوبيا چيتي به همراه سه شاهد در قالب طرح آگمنت در دو شرايط آبياري مطلوب و تنش خشكي كاشته شدند. آبياري در شرايط مطلوب و تنش به ترتيب پس از 50 و 100 ميلي‌متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A اعمال شد. در طول دوره رشد صفات زراعي، عملكرد و اجزا عملكرد ژنوتيپ‌ها اندازه‌گيري شد. بر اساس نتايج به دست آمده، تنش خشكي به طور متوسط منجر به كاهش عملكرد به ميزان 16/41 درصد شد. براي ارزيابي ژنوتيپ‌ها از نظر تحمل به خشكي شاخص‌هاي ميانگين حسابي (MP)، ميانگين هندسي (GMP)، تحمل به تنش (STI)، حساسيت به تنش (SSI) و تحمل محاسبه شدند. با توجه به همبستگي شاخص‌ها با عملكرد در دو شرايط تنش و غير تنش، دو شاخص STI و SSI به عنوان بهترين شاخص‌ها در شناسايي ژنوتيپ‌هاي متحمل انتخاب شدند. با استفاده از نمودار باي‌پلات و مقايسه مقادير دو شاخص برتر STI و SSIبراي هر ژنوتيپ و مشاهده وضعيت قرار گرفتن ژنوتيپ‌ها در باي‌پلات شش ژنوتيپ KS21181، KS21247، KS21212، KS21216، KS21189 و KS21191 كه STI بالا و SSI پايين داشتند به عنوان ژنوتيپ‌هاي متحمل به خشكي شناسايي شدند.

To identify the drought tolerant genotypes of chitti bean, an experiment was conducted in Bean Research Station of Khomein in 2007. One hundred Chitti bean genotypes were evaluated in an augment design with three controls under irrigation and drought stress conditions. Irrigations in normal and drought stress conditions were applied after 50 and 100 mm evaporation from class A tank. The results showed that drought stress decreased the yield of genotypes up to 41.16 percent. Drought tolerance indices namely arithmetic mean (MP), geometric mean (GMP), stress tolerance (STI), stress susceptibility (SSI) and tolerance were calculated. Based on the correlation between drought stress indices and yield in two conditions, STI and SSI were found to be the best indices to identify tolerant genotypes. genotypes KS21181, KS21247, KS21212, KS21216, KS21189 and KS21191 were identified as drought tolerant using biplot, SSI, GMP and other indices.