اثر رقابت علف هاي هرز چاودار (Secale cereale) و خردل وحشي (Sinapis arvensis) بر عملكرد و اجزاي عملكرد دو رقم گندم زمستانه(Triticum aestivum L.)

Effect of Rye (Secale cereale) and Wild Mustard (Sinapis arvensis) Competitionon Yield and Yield Ccomponents of Two Winter Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars

تحقيق حاضر با هدف بررسي عملكرد و اجزاي عملكرد دو رقم گندم در شرايط تداخل با دو گونه علف هرز باريك‌برگ و پهن‌برگ به صورت دو آزمايش فاكتوريل مجزا، در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال زراعي 88-1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا همدان انجام شد. در هر دو آزمايش، ارقام گندم الوند و سايسون با تراكم ثابت450 بوته در مترمربع كشت شدند. در آزمايش اول، بذور علف هرز چاودار با تراكم هاي هدف 0، 20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع در بين رديف هاي گندم كشت شد. در آزمايش دوم، سطوح تراكم علف هرز خردل وحشي 0، 8، 16، 24 و 32 بوته در مترمربع بود. نتايج آزمايش نشان داد كه افزايش تراكم هر دو گونه علف هرز سبب كاهش معني دار عملكرد بيولوژيك و دانه، تعداد سنبله و تعداد پنجه بارور در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت گندم شد. در تراكم-هاي مورد بررسي براي هر دو علف هرز، تك بوته خردل وحشي نسبت به چاودار، خسارت بيشتري بر ارقام گندم وارد كرد. به طوركلي، گرچه رقم سايسون در شرايط عدم تداخل از عملكرد و اجزاي عملكرد بالاتري نسبت به رقم الوند برخوردار بود، ولي بيشتر از رقم الوند تحت تاثير هر دو گونه علف هرز قرار گرفت.

This research was investigated to evaluate yield and yield components response of two wheat cultivars in interference with two narrow leaf and broad leaf weed species in two separated experiments based on a randomized complete block design with 3 replications at Agricultural Faculty of Bu-Ali Sina University, in 2008-2009 growing season. In both Experiments, Alvand and Sayson cultivars were planted with densities of 450 plants m-2. In the 1st experiment, rye with target densities of 0, 20, 40, 60 and 80 plants m-2 were planted in between wheat rows. In the 2nd experiment, wild mustard density was 0, 8, 16, 24 and 32 plants m-2. The results showed that increasing plant density of both weed species reduced significantly biologic and grain yield, number of spikes and reproductive tillers per unit area, grain number per spike, 1000 seed weight and harvest index. In weed density treatments for both weeds, individual plant of wild mustard damaged more than rye individual plant on wheat cultivars. Overall, however in non-interference condition Sayson had higher yield and yield components than Alvand, but was affected more than Alvand by both weed species.