مكانيابي دفن پسماند‌هاي شهري با استفاده از AHP و SAW در محيط GIS (مطالعه موردي: استان كهگيلويه و بوير احمد)

Urban Landfill Site Selection Using AHP and SAW in GIS Environment (Case Study: Kohkiluye-o-Boyer Ahmad Province, Iran)

با وجود تلاش‌هاي فراوان جهت كاهش يا بازيافت پسماندها، دفن بهداشتي هنوز راهكار اصلي مديريت پسماند است. بنابراين دفن بهداشتي پسماندهاي شهري با رعايت اصول محيط زيستي و در راستاي توسعه پايدار از ضرورت‌هاي عصر حاضر است. يكي از مشكلات جدي در اغلب محدوده‌هاي شهري كمبود زمين مناسب براي دفن پسماندهاي شهري است. انتخاب محل مناسب براي دفن پسماندهاي شهري امري مشكل، پيچيده و زمانبر است و نياز به بررسي معيارهاي بسياري دارد. در اين تحقيق براي تعيين مكان‌هاي مناسب دفن پسماند استان كهگيلويه و بوير احمد از معيارهاي شيب، پوشش اراضي، فاصله از راههاي اصلي، فاصله از مراكز شهري و روستايي، زمين شناسي، شبكه آبهاي سطحي، فاصله از گسل، بارش و ارتفاع استفاده شد. نقشه‌هاي مربوط به هر يك از شاخص‌هاي طبيعي و انساني مورد استفاده در محيط GIS تهيه و براي وزن دهي و تلفيق لايه‌ها از فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و وزن دهي تجمعي ساده (SAW) استفاده شد. وزن‌دهي و محاسبه نرخ ناسازگاري جدول‌هاي مقايسه زوجي در AHP با استفاده از نرم افزارExpert Choice صورت گرفت. نواحي داراي محدوديت براي دفن كه بر اساس استانداردها و يا نظرهاي كارشناسي داراي ارزش برابر صفر هستند نيز از هر يك از نقشه‌ها استخراج و براي آن يك نقشه جداگانه به نام لايه محدوديت تهيه شد. نتايج به‌دست آمده در هر يك از تكنيك‌هاي مورد استفاده در لايه محدوديت ضرب و نتايج نهايي در پنج طبقه محدوديت، به‌نسبت نامناسب، به‌نسبت مناسب، مناسب و كاملاّ مناسب قرارگرفتند. مقايسه نتايج حاصل از دو روش در اين تحقيق مبين اين است كه AHP نسبت به SAW نتايج محافظه كارانه‌تري را ارايه مي‌كند.

Nowadays urban sanitary landfill compatible with environmental principles and in line with sustainable development is a necessity. In this paper for the purpose of determining appropriate sanitary landfill sites in Kohgilooye & Boyerahmad province, , many data layers were used including: slope, land cover, distance to main roads, distance to cities & villages, geology, surface water network, distance to faults, rainfall and elevation in a GIS based environment. Firstly, the maps for each of the used natural and human indicators were prepared. Then in order to integrate the layers, analytic hierarchy process (AHP) and simple additive weighting (SAW) methods were applied. Weighting and computation of incompatibility Ratio of pair wise Comparisons tables in AHP method was carried out in Expert Choice Software. All indicators and their maps were classified separately according to acquisitive weight in each method. The areas of constraint for land filling of zero value derived from each map that contained such conditions and a single incorporated map or constraint layer was prepared. Afterwards, prepared maps according to acquisitive weights in both AHP and SAW were incorporated and multiplied with constraint layer in GIS. The output shows the appropriate sites for landfill in the province. It was concluded that the AHP method was more conservative than the SAW one.