درهم تنيدگي منزلگاه عشاير آق‌اولر مريان با سكونتگاههاي تاريخي تالشان

The Intertwinement of Maryan Nomadʹʹs Settlements with Historical Settlement of Taleshan

تنوع ساختار اكولوژيكي سرزمين ايران زمينه شكل‌گيري مناظر فرهنگي متعددي را فراهم آورده است. مناظر فرهنگي، تركيبي از تداوم حيات انسان و هنر پيرايش سرزمين را با بهره‌مندي از اجزاي محيط طبيعي و در قالب سكونتگاههاي انساني از دوران گذشته تاكنون به نمايش مي‌گذارند. در شرايط كنوني رشد جوامع انساني در كنار پيشرفت‌هاي علمي، افزايش بهره‌گيري بشر از منابع و پيامدهاي منفي ناشي از توسعه گردشگري بدون وجود طراحي و مديريت بهينه در پهنه‌هاي تاريخي طبيعي، امكان تخريب ساختار اكولوژيكي و تاريخي مناظر فرهنگي را فراهم آورده. بحث نوين حفاظت جامع محيطي زمينه‌ساز حفاظت از پهنه‌هاي زيستي تاريخي و سكونتگاهها است. منطقه تاريخي طبيعي تالش "آق اولر مريان" با ويژگي‌هاي اكولوژيكي خاص و جاذب گردشگر داراي سكونتگاههاي 4500 ساله در كنار منزلگاه عشاير فصلي است كه از دوران باستان تاكنون تغيير چنداني نيافته و در بستر طبيعت تالشان در هم تنيده شده و بخش مهمي از ويژگي‌هاي منظر فرهنگي تالشان را به نمايش مي‌گذارند. اين سكونتگاهها با معماري ويژه‌اي در نحوه استفاده از مصالح بومي و مكان‌يابي صحيح با توجه به شاخص‌هاي بستر محيطي و بويژه تنوع ساخت، در طول زمان از ماندگاري خاصي برخوردار بوده‌اند. از سويي توسعه ساخت‌و‌سازهاي جديد بويژه ويلاسازي ساكنان شهرهاي پيراموني باعث تخريب عناصر ارزشمند منظر شده است. در تحقيق پيش رو، شناسايي و مكانيابي اين سكونتگاهها و نحوه پراكنش آنها با استفاده از فناوري دورسنجي و مطالعات گسترده محيطي، زمينه حفاظت جامع محيطي از اين عناصر را به‌وجود آورده و با ارايه راهبردهايي، موجبات حفاظت جامع محيطي و توسعه گردشگري پايدار را فراهم آورده است.

Variety of Iran’s ecological structures has created many cultural landscapes. Cultural landscapes, illustrate a combination of man’s persistent life and the art of land modification by means of natural environment and in the form of human settlements in past ages. Currently, the human society’s development beside the scientific growth, man’s increasing use of natural resources and negative consequences of tourism without any correct design and optimal management in natural historical areas, has led to the destruction of ecological and historical structures of cultural landscapes. The new consideration of integrated conservation has been the ground for protecting ecological historical areas and settlements. Natural and historical region of Talesh with special ecological characteristics is one of the most valuable and attractive areas that has 4500-year-old settlements. Of the valuable parts of Talesh cultural landscape especially in Agh-evlar Maryan studying region of Talesh countryside near Karganrood River, are the permanent and seasonal settlements of local nomads. These settlements with special architecture, methods of utilizing local materials, correct location and particularly various building in periods of time, have specific persistent and attract many tourists. On the other hand, development of new constructions and villa building of surrounding cities inhabitants has led to the gradual destruction of cultural landscape of region. Identifying these settlements and the way of spreading them by means of the new technology of telemetry have created the basis for the general environmental protection of their cultural characters and in addition to the presentation of the rules for developing the new buildings matching cultural landscape, leads to stable tourism development.