شكل هاي مختلف آهن و منگنز و توزيع آنها در تجمعات و نيمرخ برخي آلفي سولهاي تحت تاثير شرايط اكسايش و كاهش

Iron andManganese Forms and Their Distribution in Concretions and Profiles of Some AlfisolsInfluenced by Redox Condition

ميزان و توزيع آهن و منگنز و تجمعات آنها منعكس كننده بسياري از فرآيند ها و شرايط پيداشي خاك است. تجمعات آهن و منگنز ويژگي هاي متفاوتي نسبت به متن خاك داشته و در شرايط محيطي متفاوتي تشكيل مي شوند و از دو ديدگاه پيدايش و رده بندي خاك و زيست محيطي اهميت دارند. به منظور بررسي فراواني و پراكنش شكلهاي مختلف آهن و منگنز، عوامل موثر بر آنها و مقايسه خصوصيات تجمعات آهن و منگنز با متن خاك هفت نيمرخ متاثر از شرايط اكسايش و كاهش و پنج افق حاوي تجمعات مطالعه شدند. چهار فرم آهن شامل آهن كل (Fet)، اكسيدهاي آهن آزاد (Fed)، آهن غيربلورين (Feo) و قابل استخراج با DTPA و دو فرم منگنز شامل منگنز كل (Mnt) و قابل استخراج با DTPA اندازه گيري شدند. همچنين مطالعات كاني شناسي تجمعات و بررسي تجزيه عنصري به روش EDSتوسط ميكروسكوپ الكتروني روبشي (SEM) انجام شد. نتايج نشان داد كه ميزان مواد آلي و درصد رس مهمترين عوامل موثر بر فراواني و اشكال مختلف آهن و منگنز در نيمرخ هاي مورد مطالعه هستند. شرايط متفاوت تجمعات با محيط پيرامون خود موجب افزايش مقادير Mnt،Fet ، Feo، Fed و نسبت Feo/Fed در تجمعات نسبت به متن خاك شده است.

Amount and distribution of iron and manganese and their concretionsreflect a lot of processes involved in soil genesis. Fe-Mnconcretionsshow different characteristics ofsoil matrix and occur in different environmental conditions and are important in both soil genesis,classification, and environmental aspects. The objective of the present study was to investigate abundance and distribution of Fe and Mn chemical forms andthe factors affecting them and to comparecharacteristics ofFe and Mnconcretionswith their adjacent soil matrix. To this end, seven profiles affected by redox conditions and five horizons were studied. Four forms of iron, including total iron (Fet), free iron oxides (Fed), amorphous (Feo) and DTPA extractable iron, and two forms of Mn, including total Mn (Mnt) and DTPA extractable Mn, were measured. Also, to studythe concretions and theirmineralogical properties,Scanning Electron Microscopy (SEM) was used. Results showed that organic matter and clay content werethe most important factors influencing different forms of Fe and Mn in the studied soils. Distinct contradictory conditions of micro-zones of the Fe and Mnconcretionswith their adjacent environment caused higher concentrations of Fed, Fet, Feo, MntandFeo/Fed ratio in Fe-Mnconcretionscompared to the adjacent soil matrix.