نگاهي به اقتصاد گردشگري در كلان‌شهرها (مطالعه‌ي موردي: كلان‌شهر مشهد)

A Glance at the Economy of Tourism in Large Cities: The Case of Metropolitan Mashhad

اقتصاد گردشگري در هر مكان تابع عرضه و تقاضابي است كه بازار گردشگري را شكل مي‌دهد. از اين رو بررسي اقتصاد و شناخت بازار گردشگري و عرضه و تقاضاي موجود در آن مي‌تواند تبلوري از هزينه‌هاي گردشگر و درآمدهاي ميزبان به حساب آيد. در اين راستا نوشتار پيش رو، به بررسي اقتصاد گردشگري در كلان‌شهر مشهد به عنوان يك بازار گردشگري پرداخته و در چارچوب عرضه و تقاضا، هزينه و درآمدهاي گردشگري را در اقتصاد گردشگري اين كلان‌شهر مورد بررسي قرار مي دهد. در بررسي اقتصاد گردشگري مشهد روش ها و الگوهايي با توجه به داده هاي در دسترس مورد استفاده قرار گرفته است و داده هاي مورد نياز نيز از طريق مطالعات اسنادي و تكميل پرسشنامه‌هايي توسط ساكنان و گردشگران به دست آمده است. در بررسي‌هاي انجام شده در ارتباط با اقتصاد گردشگري در كلان‌شهر مشهد، ضريب مكاني به دست آمده 4/1 و ضريب تكاثري اشتغال برابر 79/2 مي باشد. همچنين متوسط هزينه كرد گردشگران در اين كلان‌شهر معادل 100545 برآورد گرديده و ضريب تكاثري درآمد گردشگري نيز معادل 51/1 برآورد شده است. جريان درآمد گردشگري نيز در اولويت اول به خدمات تجاري (خريد) با 25/33 درصد و پس از آن خدمات اقامتي با 52/23 درصد و در اولويت هاي بعدي حمل و نقل و غذا و نوشيدني قرار گرفته است. با توجه به تمامي مباحث و بررسي هاي انجام شده در ارتباط با اقتصاد گردشگري كلان‌شهر مشهد و با توجه به حجم جريان پولي اين اقتصاد، يكپارچگي افقي و موازي در جريان درآمد گردشگري در بين عرضه‌ي محصول گردشگري و تقاضاي گردشگران وجود دارد، كه توزيع درآمد گردشگري را امكان‌پذير مي‌سازد و هريك از خدمات ارايه شده در چارچوب عرضه‌ي گردشگري، سهمي را از هزينه‌هاي گردشگران به خود اختصاص مي‌دهند كه در موازات هم قرارگرفته و فرايند توزيع درآمد گردشگري را شكل مي‌دهند. با اين وجود، توزيع درآمد و اشتغال ناشي از گردشگري ناعادلانه بوده و نيازمند تدوين گونه‌اي راهبردي براي باز توزيع اين دو پارامتر تاثيرگذار است.

Tourism economy is a subordinate of supply and demand that form the market of tourism. So, the study of economics and the recognition of tourism market along with supply and demand can bring the issue of tourism and host incomes into account. In this direction, the present paper deals with tourism economy in the metropolitan Mashhd, as a touristic market and in the framework of supply and demand and cost and benefits involved in the tourism economy. In the study of touristic economy of Mashhad, we have used methods and procedure with regard to the accessible dates. the datas have been gained from documentary studies and through the completion of questionnaires by residents and tourists Examining preformed with the tourism economy of Mashhad metropolitan, gained place coefficient 1.4 and the frequency coefficient of employment is equivalent to 2.79. The flow of tourism income firstly located to trade services (buying) with 33.25% and residence place services at the second rank, with the 23.52%. The next priorities are transportations, foods and refreshing beverages. With the attention of all performed studies in the case of tourism economy of Mashhad metropolitan and the volume of money flow of this industry, horizontal and parallel unity in tourism income flow between current product supply of tourism and tourist demands that can distribute tourism income. Whatever of performed services in the tourism supply framework allocated a share of tourism costs to itself. This issue comes to reset in parallel and forms income distribution of tourism. Although income distribution and employment resulting from tourism is not equitably, yet it need to a strategic type of redistribution of these two parameters.