ارزيابي آزمايشگاهي اثر ضد‌كنه‌اي عصاره ‌كانسوليدا اورينتاليس و آدونيس ورناليس بر تخم و نوزاد ريپي سفالوس بورسا و هيالوما آناتوليكوم آناتوليكوم

Evaluation of Consolida orientalis and Adonis vernalis Extracts on Eggs and Larval of Hyalomma anatolicum anatolicum and Rhipicephalus bursa

مقدمه: امروزه مشخص شده است كه تعدادي از گياهان تركيبات فعال با خصوصيات ضد‌كنه‌اي دارند كه مي‌توان از آنها به عنوان يك جايگزين مناسب براي كنترل كنه‌ها و ساير بندپايان استفاده كرد. هدف: هدف اصلي اين مطالعه ارزيابي تاثير غلظت‌هاي مختلف عصاره‌هاي كانسوليدا اورينتاليس و آدونيس ورناليس بر مراحل تخم و نوزادي كنه‌هاي سخت ريپي سفالوس بورسا و هيالوما آناتوليكوم آناتوليكوم است. روش بررسي: از روش غوطه‌وري جهت تعيين اثربخشي عصاره‌ها بر روي مراحل تخم و نوزاد‌ استفاده شد. براي اين منظور هر كدام از گروه‌هاي تخم و نوزاد در معرض سه رقت (100، 10 و 1 درصد) عصاره‌ها قرار گرفتند. تعداد نوزاد خارج شده از تخم معيار تفريخ‌پذيري و عدم تحرك نوزادها معيار زنده يا مرده بودن آنها بود. نتايج: عصاره‌هاي دو گياه تاثير ضدكنه‌اي قابل ملاحظه‌اي در مقايسه با گروه شاهد داشتند (05/0 > p). درصد هچ تخم‌ها در بالاترين غلظت عصاره‌هاي كانسوليدا اورينتاليس و آدونيس ورناليس براي ريپي سفالوس بورسا به ترتيب 30 و 34 درصد بود و تخم‌هاي هيالوما آناتوليكوم آناتوليكوم در بالاترين غلظت آدونيس ورناليس و تمامي غلظت‌هاي كانسوليدا اورينتاليس هچ نشدند. تاثير عصاره‌ها بر درصد تلفات نوزاد‌ كنه‌ها با افزايش غلظت و زمان روند صعودي داشت. نتيجه‌گيري: با توجه بهLC50 به دست آمده در روزهاي مختلف، اثر ضدكنه‌اي عصاره كانسوليدا اورينتاليس بر مراحل تخم و نوزادي كنه‌ها نسبت به عصاره‌ آدونيس ورناليس بيشتر بود. همچنين مشخص شد مقاومت ريپي سفالوس بورسا در‌ مقابل عصاره‌ها بيشتر از‌ هيالوما آناتوليكوم آناتوليكوم مي‌باشد.

Background: Today, it has been revealed that some plants have active components with acaricidal properties, which they can be used as a promising alternative for the control of ticks and others arthropods. Objective: The main aim of this work was the evaluation of the effect of Consolida orientalis and Adonis vernalis extracts on eggs and larval stage of Rhipicephalus bursa and Hyalomma anatolicum anatolicum. Methods: To determining the efficacy of plant extracts on eggs and larval stage of ticks, dipping method was used. Two extract suspensions with different concentrations (100%, 10% and 1%) were used. The number of hatched larvae was considered as a hatchability criterion and the immobility of larvae was considered as larval death. Results: The plant extracts used in this study showed considerable acaricidal effects on treatment groups in comparison with control group (p < 0.05%). The egg hatchability rate of R. bursa exposed to the highest concentrations of C. orientalis and A. vernalis extracts were 30% and 34% respectively, while the egg hatchability rate of H. anatolicum anatolicum exposed to the same concentrations of extracts was zero. The effects of different concentrations of extracts on larval stage of ticks were dose and time dependent. Conclusion: In light of LC50 in different days, the anti-tick effect of C. orientalis extract on eggs and larval stage was higher than A. vernalis. The results indicated that the resistance of R. bursa to the extracts was more than H. anatolicum anatolicum. Keywords: Consolida orientalis, Adonis vernalis, Hyalomma anatolicum anatolicum, Rhipicephalus bursa, Acaricide