ژيوپليتيك شهري رويكردي نوين در تحليل هاي ژيوپليتيك ايران

Urban Geopolitics: A new Approach in Geopolitical Analysis of Iran

ژيوپليتيك شهري، دانشي نوين و رهيافتي جديد از ژيوپليتيك سنجش گرانه ي نوظهور است، كه با مقياسي متفاوت، رويكرد جستجوگرايانه اي به روابط قدرت، رقابت و سياست ميان كنش گران فضاي شهري دارد و مي كوشد برآيندهاي مثبت (مانند: مشاركت كارآ، فراگير، دموكراتيك و...) و منفي(همچون: خشونت، آشوب، جنگ، تروريسم و... ) را در روابط و مناسبات شهري به تصوير بكشد. اين مقاله، علاوه بر تبيين مباني نظريه‌اي دانش ژيوپليتيك شهري، به عنوان رويكردي ميان رشته اي و جديد در عرصه ي مطالعات سياسي- شهري جهان، كه براي نخستين بار در ادبيات آكادميك ايران مطرح شده است، شناخت بازنمودهاي قدرت و رقابت ميان شهرها، تشريح پيامدهاي خشونت بار رسمي(جنگ) و غير رسمي(ترور) عليه شهر در عصر جديد، و زمينه يابي كاربرد دانش ژيوپلتيك شهري در ايران مبتني بر مناسبات قدرت، رقابت و سياست، خواهد بود. اين پژوهش مبتني بر شيوه ي تحليلي - توصيفي است كه پس از تشريح اين رويكرد جديد نسبت به تحليل زمينه ها و ضرورت هاي به كارگيري آن در نظام مطالعات سياسي- شهري ايران اقدام شده است. با توجه به نقش كليدي مناطق استراتژيك و حساس اغلب شهرها در ايران، اين فضاها مي توانند در چارچوب دانشي جديد به نام ژيوپليتيك شهري، به شكلي كارآمد واز ديدگاه روابط قدرت، رقابت و سياست، بازنمودهاي مخرّب (خشونت) يا سازنده ي (مشاركت سودمند) آن، مورد بررسي قرارگرفته تا از رهگذر آن، مسيرها و افق هاي جديد و كارآمدتري در تحليل، نظريه پردازي و بسط دانش جامعه شناسي شهري، جغرافياي شهري، برنامه ريزي شهري و دانش ژيوپليتيك معاصر ايران گشوده شود.

Urban Geopolitics is a new discipline and a novel approach, developed from newly-emerging critical geopolitics, and employs a different scale and critical approach to power, competition, and the political relations between actors within urban spaces, trying to depict their positive and negative results for urban relations and interrelations. Exploring the theoretical foundations of Urban Geopolitics as a new and interdisciplinary approach to urban-political studies of the world, as a discipline for the first time introduced in the academic literature of Iran, this study tries to show that the investigation of representations of power and competition in and between cities, illustration of formal and informal violence (war and terrorism) against cities in modern age, and localization of Urban Geopolitics’ applications in Iran require the study of relations between power, competition, and politics. This study uses a descriptive-analytical method and having introduced the new approach, tries to analyze the background and the necessity of its application in Iran’s urban-political research system. Considering the key role of strategic regions and cities in Iran, such areas could efficiently be explored in the framework of a new science called urban geopolitics. It could also be employed to explore the constructive and destructive representations of power relations, competition and politics (violence and active participation, for instance) so that it broadens our horizons for efficient and new methods and procedures in analysis, theorizing, and development of new urban sociology, urban geography, urban planning and contemporary geopolitics in Iran.