پايش مكاني ويژگي هاي كيفي آب زيرزميني در سازندهاي مختلف زمين شناسي (مطالعه‌ي موردي: بالادست حوضه ي آجي چاي، شرق درياچه اروميه)

Spatial monitoring of groundwater quality characteristics in different geological formations: case study of upper Aji-chai basin

ويژگي هاي كيفي آب هاي زيرزميني از ليتولوژي و ساختمان زمين شناسي سازندهاي آبخوان ها تاثير مي پذيرد. اين پژوهش كيفيت شيميايي آب زيرزميني بالادست حوضه ي آبريز آجي چاي را در ارتباط با سازندهاي مختلف زمين شناسي موجود در آبخوان هاي منطقه بررسي مي كند. بنابراين متغيرهاي هيدروشيمي (كاتيون ها و آنيون هاي اصلي موجود در آب) چهل و هفت نمونه آب زيرزميني منطقه در مهرماه 1386 با استفاده از دياگرام-هاي دايره اي و پايپر تجزيه و تحليل شدند. پس از تعيين تيپ آبي نمونه ها، نقش سازندهاي مختلف زمين شناسي در كيفيت شيميايي آب هاي زيرزميني منطقه مورد بررسي قرار گفت. نتايج مطالعه نشان مي دهند كه املاح آب هاي زيرزميني در مسير حركت از پايكوه هاي اطراف به سمت غرب منطقه افزايش يافته و تركيبات شيميايي آنها تغيير مي يابد. يعني تيپ آبي از بي كربنات كلسيم در پايكوه هاي سبلان و بزقوش، كه از سنگ هاي آذرين هستند، در غرب منطقه به كلرور كلسيم و منيزيم تبديل مي شوند. دليل اين تغيير، وجود سنگ هاي رسوبي و نهشته‌‌هاي تبخيري ميوسن در غرب منطقه است.

Groundwater quality characteristics are affected by lithology and geological structure of aquifer formations. This research has studied the groundwater chemical quality of the upper Aji-chai basin with regard to different geological formations. Using Pie and Piper diagrams, the researchers analyzed hydro-chemical elements of 47 sample groundwater resources. After determining water type of samples, we studied the role of different geological formations in the chemical quality of samples. The results showed that minerals in the water samples increase as one moves toward west. That is, water type changes from calcium bicarbonate in the slopes of Sabaln and Bozghoosh aquifers to calcium chloride and magnesium chloride west-wise.