معرفي و اعتباربخشي آزمون هاي مبتني بر نقشه مفهومي در ارزشيابي عملكرد تحصيلي دانش آموزان

Introducing and validating concept map - based tests for the assessment of students’ academic performance

استفاده از نقشه هاي مفهومي به عنوان ابزارهاي ارزشيابي تحصيلي چندين دهه است كه در كانون توجه محققان و مربيان قرار دارد. هدف از تدوين اين مقاله معرفي و اعتباربخشي شيوه هاي استفاده از نقشه مفهومي به عنوان ابزارهاي ارزشيابي تحصيلي است. به طور مشخص در اينجا شيوه هاي ترسيم و تكميل (آزاد و هدايت شده) نقشه مفهومي معرفي و از لحاظ شاخص هاي روايي محتوايي، روايي ملاكي، روايي افتراقي و پايايي نمره گذاران مورد بررسي قرار مي گيرند. نمونه آماري پژوهش 221 نفر از دانش آموزان سال دوم متوسطه رشته علوم تجربي شهر تبريز در سال تحصيلي 88-1387 بودند كه در هشت كلاس حضور داشتند. يافته هاي پژوهش حاضر به طور كلي نشان داد كه آزمون هاي مبتني بر نقشه مفهومي از روايي محتوايي بالايي برخوردار هستند. همچنين اين آزمون ها داراي مقادير متفاوت همبستگي ( با مقدار متوسط 50/0 ) با يك آزمون چهارگزينه اي بودند. همه آزمون هاي نقشه مفهومي به خوبي از عهده تشخيص تفاوت بين نمرات دو گروه تحصيلي بالا و پايين برآمدند. همچنين نتايج نشان داد كه ضريب توافق نمره گذاران آزمون هاي نقشه مفهومي در حد بالايي است. با مقايسه چهار شيوه آزمون مشخص شد كه روش تكميل هدايت شده در روايي محتوايي و پايايي نمره گذاران نسبت به ديگر روش ها بهتر است و شيوه ترسيم آزاد در روايي ملاكي و روايي افتراقي نسبت به ديگر شيوه هاي آزمون نقشه مفهومي داراي شاخص هاي بالاتري است.

The Use of concept maps as academic assessment tools has been in the focus of attention of researchers and educators for decades. The aim of this paper is introducing and validating the methods of concept maps as academic assessment tools. Techniques for drawing and completion of the concept maps (free and guided) were introduced here and indicators of content validity, criterion validity, discriminative validity and interrator reliability of these methods were investigated. The research sample consisted of 221 second grade high school students of Tabriz from 8 classes in 2008-2009. academic year. Findings generally showed that concept map-based tests have high content validity. These tests also have different values of correlation with the average value of .50 with a multiple test. All concept map-tests could distinguish correctly the differences between the grades of high achiever and low achiever students. Also the results showed that all concept map-tests have high interrator reliability. Comparing the four test methods showed that the guided completion method has the highest content validity and the interrator reliability. On the other hand, the free drawing method has the highest criterion validity and discriminative validity, comparing to other three methods.