سيورغال در عهد ايلخاني و تيموري

Siorghal in the era of Ilqaniand Timuri

سيورغال يكي از پيشرفته ترين و در عين حال كامل ترين شكل زمين داري در ايران است.اين مقوله اقتصادي و اجتماعي از دوران آل جلاير در ايران رواج يافت.ايلخانان متاخر ايران و تركمانان نيز در مواقع متعدد آن را به كار مي بستند.در دوران تيموريان، خصوصا تا مرگ شاهرخ(850ق.) نيز سيورغال هاي كوچك و بزرگ زيادي به امير زادگان ، اميران لشكري، علماي مذهبي و ديوان سالاران اعطا شد.اما پس از مرگ شاهرخ، بدنبال تجزيه امپراتوري تيموري و بروز جنگهاي خانگي ميان فرزندان و نوادگان تيمور، رشد سيورغال نيز در قلمرو آنان متوقف شد. تركمانان قراقوينلو و آق- قويونلو كم و بيش اين شيوه زمين داري را به اجرا گذاردند.با روي كار آمدن صفويه و در دوران متقدم اين سلسله مدرن ايراني، يك چند به ناچار سيورغال هاي زيادي به روساي لشكري ، كشوري و مذهبي اعطا شد. اما در دوران حكومت شاه عباس اول، كه حكومتي مقتدر و متمركز در كشور پديد آمد، اراضي سيورغالي تحديد و در نهايت متوقف شد. سيورغال چه بود و چه ويژگي هايي داشت؟در اين مقاله كوشش بر آن است كه روند پيدايش و تغيير و تحولي كه اين پديده اقتصادي و اجتماعي داشته مورد بررسي قرار گيرد.

Siorghal is one of the most advanced and the most complete forms of feudalism in Iran.This economic and social phenomenon was inagurated in Iran in the period of Ale Jalayer.The latter Iranian Ilqans and the Torkmans too used it in varoustimes.InTimuridperiod,specially up to the death of Shahrokh,many small and large Siorghals were bestowed to the princes,commanders,clergies and bureacrats.AfterShahrokh’sdeath,and following the collapse of Timuri empire and the war between Timur’s children and grand children.The growth of siorghal stopped. Garagoyoonlu and AqqoyoonluTorkmans more or less used this method of feudalism.With the emergence of Safavids,manysiorghals were bestowed to military,civil,and religious officialls.In the rule of Shah Abbas I.the powerful and centralized government the siorghal lands were first limited and finally stopped.What was siorghal,and what features it had?This article tries to discuss the process of emergence,and the change in this social and economic.