آروتونيان ، انقلاب مشروطيت و تاريخ نگاري استالينيستي

Artonian constitution Revolution and Stalinistchronology

بحث پيرامون زمينه ها ، چگونگي و پيامد هاي انقلاب مشروطيت ايران ، علي رغم گذشت يك قرن از آن ، كما كان از طراوت و حلاوت خاصي برخوردار است . انكشاف اسناد و مدارك جديد ، بررسي انقلاب از ديدگاه هاي متفاوت و ارايه پرسش ها و متعاقب آن فرضيات جديد ، برانگيزش پژوهشگراني كه در اين وادي گام برمي دارند ؛ افزوده است . زيرا ارايه نظرات جديد و متفاوت موجبات تضارب آرا و نقد و در نهايت پويايي را فراهم نموده است . ديدگاه هاي متفاوت مورخين و پژوهشگران شوروي كه در بسياري از موارد با نقد گسترده طيف وسيعي از راست گرايان تا چپ گرايان مستقل رو به رو شده است ، از اين قاعده مستثني نبوده است . كتاب انقلاب ايران و بلشويك هاي ماوراي قفقاز اثر گ . س . آروتونيان نمونه اي از آثار مورخين دولتي شوروي است كه در سال 1956م ، چاپ شده است . مقاله حاضر بر آن است تا ضمن بررسي فرضيه آروتونيان مبني بر تاييد بلشويك هاي ماوراي قفقاز از انقلاب مشروطيت ايران ، ديدگاه جزم انديش حزبي وي را نيز مورد بررسي قرار دهد.

In spite of passing a centaury, the debate on causes, backgrounds and outcomes of constitution revolution of Iran is stile a new topic. Detection of new documents, the study of different viewpoints and rendering the new questions and hypothesizes have increased the motivation of researchers who have entered into this field, because rendering new diverse ideas has led to ideas judgment and dynamics. This is also true for different viewpoints of historian and researchers of the Soviet union which were based on the Stalinist chronology and in many cases, they confronted the criticism of many liberals, socialists and communists. The book "Iran revolution and the Bolsheviks of Transcaucasia" by G.C.Artonian published in 1956 which is one of the formal histories of the Stalinist chronology. The present article tries to study the Artonianʹs viewpoints based on Bolshevik influence on constitution revolution of Iran and chronological induces of Stalinist dogmatism and sectarianism.